Μοιραστείτε το
Σκηνικό σύγκρουσης με την κυβέρνηση στήνει η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος ενόψει της αλλαγής του θεσμικού πλαισίου της αυτοδιοίκησης.
Όπως έγινε σαφές σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Τετάρτη ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμαρουσίου, Γιώργος Πατούλης, με αφορμή το σχετικό Συνέδριο που διοργανώνει στο Βόλο η ΚΕΔΕ, οι “κόκκινες γραμμές” που θέτουν οι δήμαρχοι βρίσκονται πάνω στις …βασικές θέσεις της κυβέρνησης!
Ο Γιώργος Πατούλης δήλωσε πως “έχουμε προσέλθει με ανοιχτό πνεύμα στην Επιτροπή Αναμόρφωσης του Καλλικράτη και με διάθεση ειλικρινούς διαλόγου”. Και με τη βοήθεια του καθηγητή στο Πάντειο, Ιωάννη Ψυχάρη, παρουσίασε τα βασικά σημεία της ειδικής μελέτης που εκπόνησε το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) με τίτλο “Τριετής Στρατηγική Μεταρρυθμίσεων στη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση”.
Μήλον της έριδος στη διαπάλη για την επόμενη ημέρα της Αυτοδιοίκησης είναι όπως φαίνεται το εκλογικό σύστημα.
Από τη μία μεριά το υπουργείο Εσωτερικών έχει διαμηνύσει ότι κινείται ολοταχώς και κατά προτεραιότητα προς την υιοθέτηση της απλής αναλογικής και στις τοπικές εκλογές. Πρόκειται για μια θέση αρχής της κυβέρνησης, που σημειωτέον έχει ήδη προβεί στη θέσπιση μιας μορφής απλής αναλογικής στις εθνικές εκλογές, ενώ επανειλημμένα έχει διακηρύξει την προσήλωσή της στην αλλαγή του δημαρχοκεντρικού μοντέλου, με την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών.
Ομιλία στο ειδικό συνέδριο της ΚΕΔΕ : «Υπερώριμο βήμα η απλή αναλογική και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση» | https://t.co/CcJ4x3fuRX
— Kostas Poulakis (@poulakis_k) 17 Οκτωβρίου 2016
Από την άλλη πλευρά, η ηγεσία της ΚΕΔΕ δηλώνει ξεκάθαρα ότι το θέμα αυτό αποτελεί “κόκκινη γραμμή” και διευκρινίζει:
“Δεν τίθεται για μας ζήτημα αλλαγής του εκλογικού συστήματος, που φαίνεται ότι είναι το πρώτο ζήτημα στην ατζέντα της κυβέρνησης, πριν ολοκληρωθεί προηγουμένως ο διάλογος για τη μεταρρύθμιση του κράτους”.
Πρώτα μεταρρύθμιση του Κράτους κ μετά αλλαγή του εκλογικού νόμου. Συνέδριο #ΚΕΔΕ: Αλλαγή του Καλλικράτη-Νέο Μοντέλο Οργ.&Διοικ. του Κράτους pic.twitter.com/7nrtPKK6vP
— Giorgos Patoulis (@George_Patoulis) 17 Οκτωβρίου 2016
Η ΚΕΔΕ αποφεύγει να πει ένα ξεκάθαρο “όχι” στην αλλαγή του εκλογικού συστήματος και φαίνεται ότι αυτή τη στιγμή κάνει μια κίνηση ελιγμού, θέτοντας ως προαπαιτούμενο για το άνοιγμα της σχετικής συζήτησης, τη συμφωνία για το σύνολο της αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης. Οι τελικές διατυπώσεις θα γίνουν αντικείμενο συζήτησης άλλωστε στο επικείμενο Συνέδριο.
“Το εκλογικό σύστημα δεν επηρεάζει τη λειτουργία των Δήμων”, είπε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Πατούλης στη συνέντευξη Τύπου, θέλοντας να υποβαθμίσει το ζήτημα του τρόπου ανάδειξης των δημοτικών και περιφερειακών αρχών.
Στην πραγματικότητα όμως ισχύει το αντίθετο.
Τυχόν υιοθέτηση της απλής αναλογικής θα φέρει ντόμινο αλλαγών σε κομβικές ρυθμίσεις του “Καλλικράτη” προκειμένου οι δήμοι να μπορούν να λειτουργήσουν στοιχειωδώς. Σήμερα όλα είναι ρυθμισμένα βάσει της αρχής της πλειοψηφίας, σύμφωνα με την οποία ανεξαρτήτως της διαφοράς με την οποία κέρδισε ο πρώτος συνδυασμός τις εκλογές, ο Δήμαρχος και η στενή του ομάδα έχει την πλειοψηφία και τον έλεγχο όλων των δημοτικών οργάνων (Δημοτικό Συμβούλιο, Εκτελεστική Επιτροπή, Οικονομική Επιτροπή, Επιτροπή Ποιότητας Ζωής).
Απλή αναλογική στους Δήμους και τις Περιφέρειες, σημαίνει ότι ο διοικούσα παράταξη πιθανότατα δεν θα έχει την πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου, γεγονός που μπορεί να ναρκοθετήσει σε περίπτωση μη εξεύρεσης κοινών τόπων κεντρικές λειτουργίες στους ΟΤΑ.
Το πιο πιθανό ενδεχόμενο είναι η Επιτροπή τροποποίησης του “Καλλικράτη” να ξεκινήσει το χτίσιμο του νέου πλαισίου στο θεμέλιο της απλής αναλογικής.
Πάντως, η ΚΕΔΕ θέτει νέα ζητήματα στο τραπέζι για την αναβάθμιση του ρόλου των δήμων σε μια σειρά τομείς που μέχρι σήμερα υπεισέρχεται το κεντρικό κράτος.
Όπως τόνισε ο Γιώργος Πατούλης, “για την ΚΕΔΕ δεν υπάρχει μεταρρύθμιση, αν οι Δήμοι στο νέο μοντέλο οργάνωσης του Κράτους δεν έχουν τον πρώτο λόγο σε κρίσιμα ζητήματα όπως ο χωροταξικός σχεδιασμός, η τοπική ανάπτυξη, η προστασία του περιβάλλοντος, η διαχείριση των απορριμμάτων, η πρωτοβάθμια υγεία, η δυνατότητα να στελεχώνουμε με το απαραίτητο προσωπικό τις δημοτικές υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα”.
Μείζον ζήτημα η φορολογική αποκέντρωση
Κεντρικό στοιχείο της Τριετούς Στρατηγικής Μεταρρυθμίσεων που προτείνει η ΚΕΔΕ στην κυβέρνηση είναι η φορολογική αποκέντρωση.
Το αίτημα αυτό συνδέεται άρρηκτα με την αύξηση των πόρων προς την αυτοδιοίκηση, αναλόγως με τις αρμοδιότητες που τους δίνει η πολιτική αποκέντρωσης. Οι δήμαρχοι επί της ουσίας ζητούν να εισπράττουν οι ΟΤΑ πρώτου βαθμού μέρος των εσόδων από τη φορολογία απ’ ευθείας, για να απαλλαγούν από τη σχέση εξάρτησης που έχουν σήμερα με το υπουργείο Εσωτερικών.
Σήμερα ρόλο κεντρικού εισπράκτορα έχει το κράτος και μέρος αυτών αποδίδεται στην αυτοδιοίκηση για να επιτελέσει το ρόλο της. Όμως όπως το έθεσε γλαφυρά ο Γιώργος Πατούλης στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η ΚΕΔΕ την Τετάρτη, “το κράτος εισπράττει φόρους τον Γενάρη και τους αποδίδει τον Δεκέμβρη και όχι στο ύψος που πρέπει”.
Η μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης που παρουσίασε ο καθηγητής Ιωάννης Ψυχάρης στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα αυτό, χωρίς όμως να εξειδικεύει σε κάποια πρόταση.
Αυτό που δηλώνουν ανεπίσημα οι μελετητές και οι εκπρόσωποι των δημάρχων είναι ότι θα προτείνουν να αποδίδεται απευθείας στους ΟΤΑ ένα μέρος του φόρου ακίνητης περιουσίας και να δημιουργηθεί ταυτόχρονα ένας μηχανισμός εξάλειψης των ανισοτήτων που μπορεί να δημιουργηθούν ανάμεσα στους Δήμους.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παλμός Γυλφάδας, 15-10-2016)