Το διεθνές πολιτικό ρεύμα που στα Αγγλικά ονομάστηκε «alt right» και μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2023 και του 2024 έχει ευξημένη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και στη χώρα μας, διερευνά μια πολύ διεισδυτική επιστημονική μελέτη που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Τόπος, με τον περιγραφικό τίτλο Η εναλλακτική Δεξιά στην Ελλάδα. Τέσσερις κοινωνικοί επιστήμονες, ιστορικοί και ανθρωπολόγοι, συνεργάστηκαν θέτοντας στο ερευνητικό τους μικροσκόπιο σημαντικές εκφάνσεις του φαινομένου: Τον αντιεμβολιαστικό λόγο, το ρόλο της θρησκείας σε νέους σχηματισμούς όπως η Νίκη, την αντι-woke σταυροφορία στο διαδίκτυο αλλά και τις ερμηνείες της ακροδεξιάς στον ιστορικό λόγο όπως αυτός αρθρώνεται στο δημόσιο χώρο.
Η νέα Ακροδεξιά βάζει στο συρτάρι με τις αναμνήσεις τα βίαια επεισόδια και τη λογική του πεζοδρομίου και τονίζει πλέον τα ζητήματα ταυτότητας
Σύμφωνα με την ανάλυση, η άκρα Δεξιά στην εναλλακτική της μετάλλαξη είναι σήμερα μια ανερχόμενη κοινωνική και πολιτική τάση που διευρύνεται στη χώρα μας. Ο εναλλακτικός χαρακτήρας των νέων πολιτικών μορφωμάτων εντοπίζεται στην επιλογή να εγκαταλειφθούν τα ναζιστικά σύμβολα και η αντίστοιχη ρητορική και να απορριφθεί η πρακτική των ομάδων κρούσης. Εν ολίγοις, δεν κρατούν τίποτα που να θυμίζει τη Χρυσή Αυγή. Παράλληλα, κεντρική επιλογή είναι να βγουν τα ρεύματα αυτά από το περιθώριο και τα υπόγεια δίκτυα και να υιοθετήσουν μια «στρατηγική ανοιχτής δημόσιας αντιπαράθεσης» στη διεκδίκηση της ιδεολογικής ηγεμονίας. Η νέα Ακροδεξιά βάζει στο συρτάρι με τις αναμνήσεις τα βίαια επεισόδια και τη λογική του πεζοδρομίου και τονίζει πλέον τα ζητήματα ταυτότητας, όπως πολύ εύστοχα εντοπίζουν οι συγγραφείς.
Ανιχνεύοντας τις διαφοροποιήσεις της εναλλακτικής από την επίσημη Δεξιά, οι μελετητές επισημαίνουν μεταξύ άλλων την «ακραία έλλειψη ανοχής των υποστηρικτών της στις ομάδες που θεωρούν ότι τους απειλούν», καθώς και την προβολή ενός διαρκούς «ηθικού πανικού», την «αίσθηση συναγερμού» καθώς και την υιοθέτηση θεωριών συνωμοσίας. Ενδιαφέρον έχει η παρατήρηση του βιβλίου ότι η περίοδος της πανδημίας σηματοδότησε τη νομιμοποίηση της Ακροδεξιάς στο δημόσιο λόγο εκ νέου μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής. Όχημα της ελληνικής alt right ήταν το αντιεμβολιαστικό κίνημα και καύσιμο, όπως εντοπίζει το βιβλίο, ήταν το γεγονός πως η Νέα Δημοκρατία αναθεώρησε «κομβικές όψεις της παραδοσιακής δεξιάς της ταυτότητας», γεγονός που αποξένωσε από το κόμμα τμήμα των παλιών του ψηφοφόρων οι οποίοι κατευθύνθηκαν σε νέα πολιτικά μορφώματα. Όπως σημειώνται και αλλού στο βιβλίο, παγκοσμίως καταγράφεται «η στροφή των πάλαι ποτέ συντηρητικών πολιτικών ελίτ σε κοινωνικά προοδευτικότερες θέσεις».
Στις πιο πρωτότυπες αναλύσεις του βιβλίου συγκαταλέγεται το κομμάτι που εξετάζει την εισβολή της θρησκευτικής ταυτότητας στο πολιτικό πεδίο: «Η χριστιανική ταυτότητα εργαλειοποιείται ολοένα και περισσότερο, παραδόξως μεταμορφώνεται σε πολιτισμική παρά σε θρησκευτική έννοια και καθίσταται ένας τρόπος του ανήκειν παρά του θρησκεύεσθαι», επισημαίνεται χαρακτηριστικά, ενώ ως κύριο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου ρεύματος εντοπίζεται ο λεγόμενος αυτοχθονισμός, η υπεράσπιση δηλαδή των δικαιωμάτων της πολιτισμικής πλειοψηφίας.
