Connect with us

Hi, what are you looking for?

βιβλίο

Τα ημερολόγια μιας απόπειρας δολοφονίας

Σαλμάν Ρούσντι, Μαχαίρι, εκδόσεις Ψυχογιός

Τα βαθιά σωματικά και ψυχικά τραύματα που του επέφερε ένα μαχαίρι εκθέτει και προσπαθεί να απαλύνει ο διάσημος Αμερικανός ινδικής καταγωγής συγγραφέας, Σαλμάν Ρούσντι, με τον τρόπο που ξέρει καλύτερα: γράφοντας. Η αποτρόπαια απόπειρα δολοφονίας που υπέστη τον Αύγουστο του 2022 στη Νέα Υόρκη, σε μια εκδήλωση όπου επρόκειτο να μιλήσει για την ελευθερία του λόγου, συγκλόνισε διεθνώς τον κόσμο των γραμμάτων – τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο.

Είχαν περάσει 33 χρόνια από τον διαβόητο φετφά του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν που καλούσε τους ομόθρησκούς του μουσουλμάνους να δολοφονήσουν τον συγγραφέα του μυθιστορήματος Σατανικοί Στίχοι, χωρίς πάντως μέχρι τότε να σημειωθεί κάποιο ανάλογο επεισόδιο.

Με τα μέτρα ασφάλειας να έχουν χαλαρώσει και τον ίδιο τον συγγραφέα να έχει περάσει σε άλλη φάση της ζωής του, σε προσωπικό και λογοτεχνικό επίπεδο, η δολοφονική απόπειρα (που μόνο από τύχη και από αδεξιότητα δεν πέτυχε) από έναν νεαρό μουσουλμάνο επανέφερε έναν προσωπικό εφιάλτη στον Σαλμάν Ρούσντι αλλά και το μεγάλο ζήτημα του ριζοσπαστικού Ισλάμ στην επικαιρότητα. 

Το βιβλίο του Μαχαίρι, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός και φέρει υπότιτλο «σκέψεις ύστερα από μια απόπειρα δολοφονίας» είναι ένα προσωπικό χρονικό, ένα ημερολόγιο με πολλά στοιχεία εξομολογήσεων και μύχιων σκέψεων. Ο Σαλμάν Ρούσντι ανοίγεται όσο ποτέ, καταγράφοντας εσωτερικές σκέψεις, πολύ ιδιωτικές λεπτομέρειες και αισθήματα.

Σε λίγα σημεία η αφήγηση γίνεται αδικαιολόγητα αντιλογοτεχνική, για παράδειγμα όταν αναφέρονται αναλυτικά κάποιες ιατρικές εξελίξεις του συγγραφέα όσο ανέρρωνε. Σε άλλες σελίδες όμως η δεξιοτεχνία του ξεδιπλώνεται χαρίζοντας πολύ δυνατές αναγνωστικές συγκινήσεις, όπως όταν περιγράφει τις σκέψεις του την πρώτη φορά που αντίκρυσε το μαχαιρωμένο του πρόσωπο στον καθρέφτη του νοσοκομείου. 

Εκτός από μια δραματική προσωπική ιστορία, το Μαχαίρι καταγράφει και έναν σύγχρονο προβληματισμό που αγγίζει πολλούς: Πόσα γνωρίζουμε για τον αραβικό κόσμο; Πώς οπλίζεται το χέρι ενός ανθρώπου κατά ενός συγγραφέα χωρίς ο επίδοξος δολοφόνος να έχει διαβάσει ποτέ το έργο του; Πρέπει να έχει όρια η λογοτεχνική γραφή και ποιος τα ορίζει;

Δεν απαντά σε τέτοια ερωτήματα ο Ρούσντι, παρά μόνο τα θέτει, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες από την οδυνηρή του εμπειρία. Δεν είναι ένα αντιμουσουλμανικό βιβλίο, ούτε καν ένα πολιτικό βιβλίο. Είναι ωστόσο μια πολύτιμη αφήγηση για το πόσο ακριβή είναι η ελευθερία του λόγου, που ίσως θεωρούμε δεδομένη. 

Advertisement

Newsletter

Η επικαιρότητα των 3Β κάθε Σάββατο στο email σας

Advertisement Enter ad code here
Advertisement