Μοιραστείτε το
Mια προαστιακή ιδεολογία που κυριαρχεί εδώ και πολλές δεκαετίες σε Βάρη, Βούλα και Βουλιαγμένη αντιμετωπίζει την περιοχή ως μια ιδιότυπη γυάλα, η οποία μπορεί να αποκόβεται με στεγανά από τα τεκταινόμενα στην υπόλοιπη Αττική και την υπόλοιπη χώρα.
Παρόλ’ αυτά, σκληρές πλευρές της πραγματικότητας, όπως η νεανική παραβατικότητα, εισβάλουν με βίαια περιστατικά στον φαντασιακό αυτό μικρόκοσμο και θρυμματίζουν την εξιδανικευμένη εικόνα μιας ειδυλλιακής απομόνωσης. Η έκπληξη από τη συνειδητοποίηση ότι τα 3Β δεν συνιστούν εξαίρεση, τελικά παραμορφώνει την πραγματική εικόνα του φαινομένου, αποδίδοντάς της ίσως μεγαλύτερες διαστά- σεις από τις πραγματικές.
Το θέμα της έξαρσης περιστατικών βίας και παραβατικότητας μεταξύ ανηλίκων, σε πλατείες και σχολεία της Βάρης, της Βούλας και τη Βουλιαγμένης, το οποίο απασχολεί εδώ και καιρό πολλές συζητήσεις μεταξύ γονέων και έφτασε και στο Δημοτικό Συμβούλιο, δεν είναι ένα τοπικό φαινόμενο.
Στα αρχεία της Αστυνομίας έχει καταγραφεί ότι τους πρώτους 8 μήνες του 2021, 218 ανήλικοι έπεσαν θύμα ξυλοδαρμού, ενώ 211 ανήλικοι ληστεύτηκαν από συμμορίες παιδιών ηλικίας 13-18 ετών που έδρασαν στην Αττική. Το 2020, έτος της πανδημίας και των περιορισμών, η ΕΛΑΣ συνέλαβε 5.255 παιδιά ηλικίας 13-17 ετών για διάφορες αξιόποινες πράξεις. Οι απόλυτοι αριθμοί τρομάζουν ίσως, ωστόσο κατανοεί κανείς σε μια δεύτερη ανάγνωση ότι πρόκειται για ένα ορατό, όμως περιορισμένο φαινόμενο, το οποίο έχει προφανώς μια ικανή διασπορά για να το καθιστά αισθητό παντού.
Ο Δήμος τι κάνει; Η εγγύτερη στον πολίτη δομή του οργανωμένου κράτους είναι η πρώτη που λαμβάνει γνώση και οφείλει να δώσει μια απάντηση. Τυπικά, η αρμοδιότητα του Δήμου εξαντλείται στο να συντηρεί τα σχολικά κτήρια, να πληρώνει για την επισκευή τους από τους συχνούς βανδαλισμούς, να τα ζεσταίνει τον χειμώνα και να τα εξοπλίζει με συναγερμούς. Η διοίκηση Κωνσταντέλλου θέλησε να κάνει ένα βήμα παραπάνω αρχικά συντονίζοντας τους αρμόδιους φορείς και κυρίως τα στελέχη της ΕΛΑΣ σε πολλαπλές συσκέψεις σε ανώτατο επίπεδο για το ζήτημα της ασφάλειας. Έπειτα, φρόντισε για τη στελέχωση των σχολείων με ψυχολόγους. Τέλος, προχώρησε στη συγκρότηση ενός Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας που θα εξετάσει ολιστικά το θέμα από τη σκοπιά του Προμηθέα και όχι του Επιμηθέα.
Η καθυστέρηση των δημοτικών παρατάξεων και της διοίκησης να στελεχώσει το όργανο αυτό εδώ και κάποιους μήνες αντανακλά το βαθμό δυσκολίας που έχει η πρωτοβουλία να βρεθούν επαγγελματίες και επιστήμονες που θα διαθέσουν εθελοντικά τον χρόνο τους για κάτι τόσο δύσκολο και ακαθόριστο.
Τα σχολεία τι κάνουν; Σε κάποιες περιπτώσεις του Δήμου έχει γίνει σαφές ότι η στοιχειώδης υποχρέωση των διευθύνσεων των σχολείων να κρατούν την πόρτα των μονάδων κλειδωμένη, έχοντας διαρκώς τον έλεγχο και την ευθύνη των μαθητών να παραμένουν εντός και ασφαλείς, δεν τηρείται σχολαστικά. Τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σπάνια λειτουργούν ενδυναμωτικά για τις μαθητικές προσωπικότητες και την κοινότητα. Περιορίζονται στενά στο μάθημα, στο στόχο των εξετάσεων. Κάθε ιδιαιτερότητα αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα.
Οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές όμως έχουν όρια στο μέχρι πού μπορούν να παρέμβουν, όρια τόσο ανθρώπινα όσο και νομικά. Άλλωστε, ακόμη και αν κανείς καταστήσει φρούρια απόρθητα τα σχολεία, η λήξη του ωραρίου θα μεταφέρει το όποιο πρόβλημα εκτός του προαυλίου.
Η Αστυνομία πού είναι; Το πόσο η καταστολή ή η απειλή καταστολής μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την παραβατική συμπεριφορά είναι ένα ανοιχτό και δύσκολο ερώτημα. Οπωσδήποτε η ενίσχυση της αστυνόμευσης δεν συμβάλει στην επίλυση πολύπλοκων κοινωνικών φαινομένων. Ακόμη και αν βρισκόταν τρόπος να φυλάει ένας αστυνομικός κάθε σχολείο, κάθε πάρκο και κάθε δρόμο, η παραβατικότητα θα έβρισκε τρόπο να εκδηλωθεί κάτω από τη μύτη των οργάνων της τάξης.
Η αλήθεια αυτή δεν αναιρεί το γεγονός ότι η παρουσία της Ελληνικής Αστυνομίας στην πόλη είναι πλέον αραιή σε επίπεδα περιπολιών. Και όσες κοινωνιολογικές αναλύσεις και αν κάνει κανείς για τη ρίζα του προβλήματος, το μήνυμα των αφύλακτων πόλεων εκπέμπεται και προσλαμβάνεται από όσους περιμένουν μια τέτοια ευκαιρία.
Το κλειδί της κατανόησης της νεανικής παραβατικότητας είναι η κατανόηση των ίδιων των νέων. Μιλάμε για μια γενιά με συγκλονιστικά αναβαθμισμένες δυνατότητες σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη φάση της ιστορίας, αλλά ταυτόχρονα με ολοένα και πιο περιορισμένους πόρους. Παιδιά που βιώνουν οδυνηρά όσο ποτέ άλλοτε το χάσμα των γενεών. Παιδιά που γεννήθηκαν και μεγαλώνουν στην εποχή των διαδοχικών κρίσεων. Νέα μέλη σε οικογένειες που επιβιώνουν σε ένα αποσαθρωμένο κοινωνικό πλαίσιο, με την κυρίαρχη ιδεολογία του ατομισμού και του ανταγωνισμού να ταξινομεί από πολύ νωρίς τον προορισμό και το «ταβάνι» του καθενός.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν στα σύνθετα προβλήματα.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Δημοσιογράφος, φύλλο 49, Οκτώβριος 2022
