Εδώ και σχεδόν έναν αιώνα το σημερινό πάρκο στην πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως στη Βούλα, μεταξύ των οδών Ζεφύρου και Αγίου Ιωάννου, είναι ένας πράσινος τόπος αναψυχής. Αρκετοί παλαιοί Βουλιώτες θυμούνται ακόμα και σήμερα τις κατασκηνώσεις που λειτουργούσαν από τη δεκαετία του 1930 στον χώρο. Μεταφέρουμε ένα αφιερωματικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Εμπρός από τις 24 Ιουλίου 1945, που υπογράφει ο Αθ. Σαράφης.
Στις ενθουσιωδώς θετικές περιγραφές του δημοσιογράφου μαθαίνουμε ότι η «Λέσχη Εργαζόμενου Κοριτσιού» που οργάνωνε τις κατασκηνώσεις ήταν δημιούργημα του αμερικανικού φιλανθρωπικού οργανισμού «Ίδρυμα Εγγύς Ανατολής» (η γνωστή ως Νήαρ Ηστ) που χρηματοδοτούσε κατά μεγάλο μέρος τη δραστηριότητα αυτή, αν και οι κατασκηνώτριες κατέβαλαν και οι ίδιες ένα μικρό σύμφωνα με την εφημερίδα αντίτιμο. Το αφιέρωμα του Εμπρός γίνεται το πρώτο καλοκαίρι μετά την απελευθέρωση και μπορούμε να κατανοήσουμε το βάρος των αναφορών στην ικανοποιητική σίτιση που γίνεται πέντε φορές την ημέρα. Η περιοχή της Βούλας παρουσιάζεται ως ένα παραθαλάσσιο ειδυλλιακό σημείο της υπαίθρου και θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τότε δεν υπήρχε παραλιακή λεωφόρος να κόβει την πρόσβαση. Ενδιαφέρον έχει και η αναφορά στη μόνη απαγόρευση της κατασκήνωσης, τις πολιτικές συζητήσεις, που κατά τον συντάκτη του άρθρου ήταν περιττές, αφού θεωρεί τις συμμετέχουσες αδιάφορες για τα πολιτικά. Αντιλαμβανόμαστε ωστόσο το πόσο φορτισμένη ήταν η εποχή και τι κλίμα μπορεί να δημιουργούσε η συνύπαρξη 250 ατόμων εργατικής αναφοράς στον ίδιο χώρο. Οι ηθικοί κώδικες της εποχής πάντως επέβαλαν την απομόνωση των κοριτσιών από τα αγόρια, άλλο ένα αξιοσημείωτο γεγονός.
Στην αντιγραφή διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτοτύπου, χωρίς το πολυτονικό σύστημα:
Τα εργαζόμενα κορίτσια παραθερίζουν
Στην Άνω Βούλα, σ’ ένα ωραιότατον και εκτεταμένον γήπεδον, που αρχίζει αμέσως από τον δημόσιον δρόμον και φθάνει έως κάτω στην θάλασσα, ανάμεσα στα πεύκα, ελειτουργεί η κατασκήνωσις των εργαζομένων κοριτσιών της Αθήνας. Ένας χαρούμενος ωραιόκοσμος δίνει εκεί στο γραφικό χωριουδάκι ιδιαίτερον τόνον χαράς και αισιοδοξίας. Κορίτσια που εργάζονται εις τα υπουργεία, στις τράπεζες, στις διάφορες εμπορικές επιχειρήσεις, στα εργοστάσια, συγκεντρώνονται εκεί από την «Λέσχη Εργαζομένου Κοριτσιού» και χαίρονται -δυστυχώς για ένα μονάχα δεκαπενθήμερον- τον αέρα, τον ήλιο, την θάλασσα. Οι λίγες ημέρες που περνούν εκεί μέσα εις το μαγευτικόν περιβάλλον ξένοιαστα και χαρούμενα τα κορίτσια, είναι τόσο ευχάριστες που η στιγμή της αναχωρήσεώς των είναι πράγματι συγκινητική. Δεν κάμουν καρδιά να φύγουν. Θα ήθελαν να παρατείνουν την διαμονήν των όσο περισσότερο μπορούσαν. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν τα μέσα. Πρέπει να παραχωρήσουν τις θέσεις των σε άλλα εργαζόμενα κορίτσια που έρχονται με την σειράν των κι αυτά να χαρούν την ζωήν του υπαίθρου.
Το έργον των Αμερικανών
Πριν όμως μιλήσουμε για την ζωή των εργαζομένων κοριτσιών εις την κατασκήνωσιν, πρέπει να σημειώσουμε μερικά πράγματα για την «Λέσχη του Εργαζόμενου Κοριτσιού» που είναι ένα αξιόλογον ίδρυμα πολιτισμού, το οποίον τιμά πραγματικώς την Ελλάδα. Οι Αμερικανοί ίδρυσαν την «Λέσχη του Εργαζόμενου Κοριτσιού» και ωργάνωσαν τις κατασκηνώσεις. Το Αμερικανικόν Ίδρυμα Εγγύς Ανατολής είχε την ωραίαν αυτήν πρωτοβουλίαν εις τα 1930 και από τότε αι κατασκηνώσεις λειτουργούν κάθε καλοκαίρι, από τας αρχάς Ιουλίου μέχρι τέλους Σεπτεμβρίου. Αρχικώς ελειτούργησαν τέσσαρες κατασκηνώσεις εις τα Αθήνας, τον Πειραιά, την Καλλιθέαν και την Ν. Ιωνίαν καθώς και άλλες εις ωρισμένας επαρχίας. Σήμερον λειτουργεί μόνον η κατασκήνωσις της Άνω Βούλας. Περιττόν βέβαια να σημειωθεί ότι κατά την περίοδον της κατοχής δεν ελειτούργησε και η κατασκήνωσις αυτή. Οι «γενναίοι» κατακτηταί είχον καταλάβει τα πάντα εκεί. […]
Η «Λέσχη του Εργαζόμενου Κοριτσιού» εκτός των επιχορηγήσεων του Αμερικανικού Ιδρύματος Εγγύς Ανατολής, το οποίον εξακολουθεί πάντοτε να την ενισχύει, έχει ως πόρους σημαντικόν ποσόν του υπουργείου Προνοίας καθώς και τας αρκετά γενναίας δωρεάς ωρισμένων μεγάλων επιχειρήσεων. Τα κορίτσια δεν καταβάλλουν διά το δεκαπενθήμερον του παραθερισμού των, παρά το ασήμαντον ποσόν των 10 έως 15 χιλιάδων δραχμών. Δηλαδή, σχεδόν τίποτε.
Η ζωή εις την κατασκήνωσιν
Ας δούμε τώρα την ζωήν των κοριτσιών εις την κατασκήνωσιν. Ευθύς αμέσως πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχει εκεί μία τάξις κάπως στρατιωτική, απαραίτητη άλλωστε για την ομαλή λειτουργία. Εγερτήριον, προσευχή, συσσίτιον, κατάκλισις γίνονται σε ωρισμένες ώρες. Αλλ’ εις τα σημεία αυτά μόνον περιορίζεται η πειθαρχία! Όλες οι άλλες ώρες του προγράμματος είναι αφιερωμένες εις την ψυχαγωγίαν και αυτή είναι που έχει το περισσότερον ενδιαφέρον. Κολύμπι στην όμορφη ακρογυαλιά της Βούλας, τραγούδια, χοροί κι ένα σωρό παιχνίδια κάνουν τη ζωή των κοριτσιών πραγματικά απολαυστική. Εννοείται, ότι ανάμεσα στα 250 κορίτσια που παραθερίζουν δεν λείπουν και τα διάφορα «ταλέντα» φωνητικά ή χορευτικά που αναλαμβάνουν να διασκεδάσουν με τας επιδείξεις των την κατασκήνωσιν. […]
Ελευθερία απόλυτος υπάρχει στην κατασκήνωσι. Το μόνον που απαγορεύεται αυστηρώς είναι η πολιτική συζήτησις. Και η απαγόρευσις όμως αυτή όπως μας επληροφόρησαν, είναι εντελώς περιττή. Γιατί τα κορίτσια που πηγαίνουν στην κατασκήνωσι για να παραθερίσουν, δεν έχουν καμμιά όρεξι για πολιτικολογία. Υπάρχουν τόσα άλλα ωραία πράγματα να κάμουν εκεί. […]
