Connect with us

Hi, what are you looking for?

Η Φάρμα των ζώων

Λεϊσμανίαση: Πώς θα προστατεύσετε το σκύλο σας

Η λεϊσμανίαση είναι μία ασθένεια που ακόμα και σήμερα προκαλεί πανικό στους ανθρώπους –που δεν την γνωρίζουν- επειδή θεωρείται ζωοανθρωπονόσος.

Ωστόσο, γνωρίζοντας μία ασθένεια, τα αίτια της και τα θεραπευτικά σχήματα που την καταπολεμούν, μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα ότι ο σκύλος μας χρειάζεται τη βοήθειά μας για να είναι πάντα υγιής και από τη μεριά μας απαιτείται ψυχραιμία.

Στις Ινδίες και στην Αφρική το νόσημα εμφανίζεται με την ινδική μορφή και ονομάζεται «kala-azar» ή «πυρετός dum-dum» και την αφρικανική μορφή, επίσης «kala-azar». Η μορφή «kala-azar» του νοσήματος δεν εμφανίζεται στην Ελλάδα και τις άλλες μεσογειακές χώρες, σύμφωνα με τον πρών καθηγητή Παρασιτολογίας και Παρασιτικών Νοσημάτων στην Κτηνιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. κ. Σ. Χαραλαμπίδη. Μιλάμε λοιπόν για λεϊσμανίαση και όχι για καλαζάρ.

ΜΕΤΑΔΟΣΗ

Η λεϊσμανίαση μεταδίδεται στα σκυλιά μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων σκνιπών (είναι οι θηλυκές, των ειδών phlebotomus neglectus, phlebotomus perfiliewi, phlebotomus tobbi). Μία σκνίπα που μολύνεται από μολυσμένο αίμα που πίνει,από σκύλο, αλεπού, τσακάλι, κ.ά. χρειάζεται 8-10 μέρες για να έχει παράσιτα στο έντερό της τα οποία εξελίσσονται στην μολυσματική προμαστιγωτή μορφή που απειλεί τον σκύλο. Όταν η σκνίπα τσιμπήσει έναν σκύλο, κυρίως στα άτριχα σημεία του (αυτιά, μουσούδα κλπ) εισάγεται στον οργανισμό του ζώου το παράσιτο Leishmania infantum.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Το σκυλί μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα από 7 με 10 μέρες μετά την μόλυνση αλλά και μερικούς μήνες μετά. Καθώς η επικίνδυνη περίοδος κυκλοφορίας σκνιπών, όπως και με τα κουνούπια, είναι από Μάιο ως Οκτώβριο, η πιθανή εμφάνιση συμπτωμάτων είναι περίπου μετά τα Χριστούγεννα.

Ο κτηνίατρος κ. Νίκος Παραγυιός απαντά στην ερώτηση ποιά είναι τα βασικά συμπτώματα:

  • Απώλεια βάρους
  • Πληγές – έλκη που δεν επουλώνονται
  • Ανορεξία
  • Μειωμένες αντοχές
  • Δερματικά προβλήματα, ξηροδερμία, τριχόπτωση, έντονη πιτυρίαση
  • Διάρροια
  • Αρθρίτιδα
  • Διογκωμένοι λεμφαδένες
  • Μακριά νύχια
  • Αιμορραγία από τα ρουθούνια
  • Βλεφαρίτιδα – θόλωση του κερατοειδούς
  • Πολυουρία
  • Πολυδιψία
  • Ουραιμία
  • Πυρετός

*Δεν εμφανίζουν συμπτώματα όλα τα μολυσμένα ζώα ή εμφανίζουν μόνο 1-2 από αυτά καθώς αργεί η επώαση του παρασίτου. Ακόμα, κάποια ζώα, με δυνατούς οργανισμούς μπορεί να αναπτύξουν ανοσία και να παραμείνουν ασυμπτωματικοί φορείς για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Γι αυτό είναι σημαντική η εξέταση αίματος που μπορεί να μας δείξει αν το ζώο μας νοσεί.

*Ο άνθρωπος δεν μπορεί να κολλήσει από έναν μολυσμένο σκύλο την λεϊσμανίαση αλλά μόνο από μία μολυσμένη σκνίπα. Η μόλυνση του ανθρώπου είναι σπάνια στην Ελλάδα ακόμα και σε περιοχές όπου η μόλυνση των σκύλων είναι συχνή, όπως για παράδειγμα στη Χαλκιδική ενώ σε έρευνα που έγινε παλιότερα δεν παρατηρήθηκαν κρούσματα σε άνθρωπο, σε οικογένειες που είχαν ήδη άρρωστο σκύλο. Ο κτηνίατρος κ. Νίκος Παραγυιός τονίζει ότι οι σκνίπες διαχωρίζονται σε ζωόφιλες και ανθρωπόφιλες. Η ζωόφιλη σκνίπα δεν τσιμπά τον άνθρωπο, παρά μόνο κατά λάθος, πράγμα πολύ σπάνιο. Το γεγονός αυτό εξηγεί και τα ελάχιστα κρούσματα λεϊσμανίασης σε ανθρώπους, στη χώρα μας, οι οποίοι απλά λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή και ξεπερνουν το πρόβλημα.

Αν παρατηρήσετε ύποπτα συμπτώματα στο σκύλο σας ζητήστε από τον κτηνίατρο σας να κάνει εξέταση αίματος στο σκύλο σας για να διαπιστώσετε αν νοσεί από λεϊσμανίαση. Σε περίπτωση που βγει θετικός στη λεϊσμανίαση, απαιτείται η χορήγηση φαρμάκων καθώς, δυστυχώς, η πλειοψηφία των ζώων που δεν λαμβάνουν φάρμακο οδηγείται στο θάνατο. Υπάρχει πολύ μικρό ποσοστό αυτοϊασης, αλλά είναι κάτι που δεν μπορείτε να ρισκάρετε.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Υπάρχουν φαρμακευτικά σχήματα με ικανοποιητικά αποτελέσματα στο 85-100% των ζώων, εφόσον προλάβετε έγκαιρα την ασθένεια και τα ζωτικά όργανα του σκύλου σας, όπως τα νεφρά, δεν έχουν ‘’πειραχτεί’’.

Ουσιαστικά με τα φάρμακα που θα σας προτείνει ο κτηνίατρος απαλάσσετε το ζώο από το παράσιτο, προλαμβάνετε αναμολύνσεις και αναζωπυρώσεις του νοσήματος. Συνήθως το ζώο παραμένει φορέας αλλά χωρίς να νοσεί και χωρίς να αποτελεί εστία μόλυνσης για άλλα ζώα, μέσω σκνίπας πάντα. Η χορήγηση χαπιών αλλοπουρινόλης μαζί με το φάρμακο μιλτεφοσίνης (σιρόπι) ή με την ενέσιμη αντιμονιακή μεγλουμίνη για 30 ή 20 μέρες, είναι αυτά που προτείνουν οι κτηνίατροι, πάντα ανάλογα με το βάρος του ζώου και με συχνή παρακολούθηση των νεφρών, του συκωτιού και της καρδιάς (μέσω αιματολογικών εξετάσεων).

Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ..’’ΘΕΡΑΠΕΙΑ’’!

Διάφορα είναι τα μέτρα πρόληψης της ασθένειας και μάλιστα σε συνδυασμό, αν γίνεται, όλα μαζί, παρέχουν το καλύτερο επίπεδο προστασίας.

Η περίοδος όπου χρειάζεται απαραίτητα η λήψη μέτρων είναι κυρίως η ζεστή (Άνοιξη-Καλοκαίρι-αρχές Φθινοπώρου) δηλαδή από Μάιο ως Οκτώβριο, ανάλογα πάντα με την υγρασία που έχει η περιοχή όπου ζούμε. Περισσότερη υγρασία σημαίνει περισσότερες σκνίπες άρα μεγαλύτερη ανάγκη για μέτρα πρόληψης για πιο πολλούς μήνες ή ίσως και όλο το χρόνο. Για περισσότερη ευκολία χωρίζουμε σε 3 κατηγορίες την προστασία του σκύλου:

ΔΙΑΜΟΝΗ – ΣΩΜΑ – ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΑ

ΔΙΑΜΟΝΗ

Το ζώο κινδυνεύει όταν είναι ακίνητο, όταν είναι ξαπλωμένο ή κοιμάται. Το σκυλί μας –ιδανικά- θα πρέπει να κοιμάται μες στο σπίτι για να είναι απόλυτα προστατευμένο από τις σκνίπες. Εναλλακτικά, το σπιτάκι και το κρεβάτι του είναι καλό να είναι σε ένα σημείο που είναι ψηλά ή αν ζει σε περιφραγμένο χώρο να διαθέτει ειδικό δίχτυ και να περιορίζεται εκεί το βράδυ. Σίγουρα θα πρέπει να είναι μακριά από υγρασία, φρεάτια και λιμνάζοντα νερά αφού εκεί μαζεύονται οι σκνίπες. Επίσης, πρέπει να αποφεύγουμε να ποτίζουμε αργά το απόγευμα για να μειώσουμε την υγρασία στον κήπο.

Ακόμα, μπορούμε να βάλουμε στην αυλή ή στο μπαλκόνι μας αρωματικά φυτά που έχουν απωθητική δράση όπως η μέντα, ο βασιλικός, η αρμπαρόριζα και η λεβάντα. Ακόμα, το θυμάρι, ο δυόσμος, ο γλυκάνισος, η δάφνη, η λουίζα και το φασκόμηλο είναι καλές επιλογές για δράση κατά των ιπτάμενων ενοχλητικών εντόμων.

Επίσης στο χώρο που ζει ο σκύλος σβήνουμε τυχόν φώτα ή αντικαθιστούμε τις λάμπες με λαμπτήρες LED που δεν προσελκύουν τα κουνούπια και τις σκνίπες. Ακόμα, μπορούμε να τοποθετήσουμε κοντά, πάνω από το σπιτάκι του σκύλου μία ειδική αντικουνουπική λάμπα που έλκει και θανατώνει τα κουνούπια και τις σκνίπες.

ΣΩΜΑ

Εφοδιαζόμαστε με αντιπαρασιτική αμπούλα ή κολλάρο που να ενδείκνυται για απώθηση τσιμπουριών, ψύλλων αλλά ΚΑΙ σκνιπών. Ο κτηνίατρος μας μπορεί να μας προτείνει το κατάλληλο προϊόν. Τηρούμε το χρόνο εφαρμογής της αμπούλας (συνήθως κάθε μήνα) ή του κολλάρου (κάθε 6μηνο) και μεριμνούμε για να μην τα ξεχνάμε, με μία υπενθύμιση στο κινητό μας ή στο ημερολόγιο μας.

Συνδυαστικά, ψεκάζουμε το σκύλο με απωθητικό σπρέϊ (σιτρονέλας) για σκνίπες, κάθε βράδυ μετά τη δύση του ήλιου.

Ο ψεκασμός χρειάζεται σε όλο το σώμα αλλά κυρίως στα άτριχα σημεία, όπως αυτιά, κοιλιά, μασχάλες όπου συνηθίζουν να τσιμπάνε τα έντομα. Επίσης, ψεκάζουμε στο χέρι μας, αφού φορέσουμε γάντι και χαϊδεύουμε το σκυλί στο κεφάλι, γύρω από τα μάτια –προσοχή, να μην πάει το υγρό μέσα- και κοντά στη μουσούδα. Υπάρχουν , στο εμπόριο, χημικά σπρεϊ κατά της σκνίπας της λεϊσμανίασης αλλά και φυτικά, με σιτρονέλα ενώ μπορείτε και να κατασκευάσετε ένα μόνοι σας.

Εναλλακτικά ή συνδυαστικά με το σπρέϊ μπορείτε να φοράτε στο λαιμό του σκύλου σας ένα φουλάρι που θα ψεκάζετε τακτικά με το σπρεϊ, χημικό, φυτικό ή σπιτικό για ακόμα περισσότερη προστασία.

Ακόμα, το σκόρδο αποτελεί ένα φυσικό σκνιποαπωθητικό, μόνο όμως ν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Το πεπτικό σύστημα του σκύλου δεν θα το αντέξει, αφού μπορεί να του προκαλέσει διάρροια. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε αλλιώς: Αλείφοντας το στην ράχη του ζώου ή στο μαντήλι του αν και η μυρωδιά δεν θα είναι ευχάριστη.

ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΑ

Ως μέτρο πρόληψης εφαρμόζεται και η αιματολογική εξέταση του σκύλου μας. Ετήσια, αν ο σκύλος κοιμάται μέσα και δεν μας αγχώνει ιδιαίτερα η ασθένεια ή ανά εξάμηνο αν θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι θα εντοπίσουμε έγκαιρα, βάσει της περιόδου επώασης που απαιτείται, το παράσιτο στο αίμα του, αν υπάρχει. Με αυτό τον τρόπο προλαμβάνουμε την ασθένεια, αν δεν έχει εκδηλώσει συμπτώματα, πράγμα πολύ σημαντικό για την έγκαιρη και σωστή θεραπεία της. Ο αιματολογικός έλεγχος όπου εξετάζεται ο τίτλος αντισωμάτων στην ασθένεια και ο βιοχημικός έλεγχος, συνίσταται ανά εξάμηνο, ειδικά αν ο σκύλος μας είχε νοσήσει παλιότερα, όπως τονίζει ο κτηνίατρος κ. Νίκος Παραγυιός.

Στα πρόσφατα μέτρα πρόληψης κτηνιατρικής φύσης συγκαταλέγονται ένα εμβόλιο και ένα σιρόπι, χωρίς ωστόσο να προσφέρουν 100% προστασία αλλά αυξάνουν σημαντικά το επίπεδο προστασίας του οργανισμού του ζώου. Το εμβόλιο γίνεται, εφόσον ο σκύλος δεν νοσεί από λεϊσμανίαση (απαιτείται προηγουμένως εξέταση αίματος) σε 3 δόσεις με 87-90% κάλυψη και προστασία από την λεϊσμανίαση και απαιτεί επανάληψη (μία δόση) κάθε χρόνο. Στις αρνητικές του παρενέργειες αναφέρεται πάντα στην δεύτερη δόση αλλεργία μερικών σκύλων οπότε διακόπτεται η χορήγησή του ενώ γίνονται ακόμα έρευνες για να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί και στη θεραπεία της ασθένειας.

Συζητήστε με τον κτηνίατρο σας και συμβουλευτείτε τον αν θέλετε να προχωρήσετε σε περαιτέρω μέτρα πρόληψης.

Άρθρο που δημοσιεύτηκε και στο περιοδικό Τα ζώα κι Εμείς, τεύχος 1ο, Ιούλιος-Αύγουστος 2015

 

κλειδαράς Σπανός

Newsletter

Η επικαιρότητα των 3Β κάθε Σάββατο στο email σας

Advertisement