Μοιραστείτε το
Επέστρεψε στο ΥΠΕΝ το σχέδιο ΠΔ από το Συμβούλιο της Επικρατείας (Ε’ τμήμα) για την προστασία του Υμηττού, με την απόφαση 146/2022. Επρόκειτο για την αρκετά πολυσυζητημένη και πολύ τεκμηριωμένη προσπάθεια που κατέβαλλε η προηγούμενη αλλά και η σημερινή κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2020 για να τεθεί οριστικό τέρμα στην ομηρεία των κατοίκων του Χερώματος και άλλων δύο περιοχών (Κίτσι και Σκάρπιζα), ρυθμίζοντας πολεοδομικά το υφιστάμενο καθεστώς και αναγνωρίζοντας το προφανές, ότι δηλαδή πρόκειται για οικισμούς υφιστάμενους προ του 1978 και ότι δεν βρίσκονται σε δασική έκταση ή άλλη περιοριστική ζώνη (NATURA). Οριοθετήθηκαν οι λεγόμενες ζώνες Στ’ επί των οποίων προτάθηκε η εκπόνηση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου.
Ωστόσο, οι δικαστές είχαν διαφορετική άποψη σχετικά με το βασικό επιχείρημα του Υπουργείου, που ήταν η δημιουργία μιας νέας ζώνης «Στ» που αναγνωριζόταν ως οικιστική και προέβλεπε παράλληλα την αστική ανάπλαση και προστασία του περιβάλλοντος, καθιερώνοντας αυστηρότερους όρους από τις συνήθεις πολεοδομικές μελέτες. Κατά το ΣτΕ κάτι τέτοιο αποτελεί «προσπάθεια μετατροπής συγκεκριμένων άτυπων οικισμών σε νόμιμες, πολεοδομικά ρυθμισμένες, οικιστικές περιοχές».
Μάλιστα, η περίπτωση του Χερώματος, της Σκάρπιζας και του Κιτσίου παραλληλίστηκε με άλλες προσπάθειες ένταξης οικισμών στο σχέδιο πόλης τις οποίες με παλαιότερες αποφάσεις του το ΣτΕ σταμάτησε διότι «θα οδηγούσε σε ανεπίτρεπτη, κατά τα άρθρο 24 του Συντάγματος, επί τα χείρω μεταβολή του καθεστώτος προστασίας του Υμηττού».
Η γνωμοδότηση προσθέτει: «Ενόψει των ως άνω κατευθύνσεων του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας του 2014 για την προστασία του ορεινού όγκου του Υμηττού, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται η οικιστική ανάπτυξη, και η νέα ρύθμιση πάσχει από το αυτό ελάττωμα».
Περαιτέρω, το ΣτΕ προσπέρασε τις τεκμηριωμένες θέσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη χρήση νέων πολεοδομικών εργαλείων, όπως το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο, καθώς αυτό «δεν μεταβάλλει το γεγονός ότι οι εν λόγω περιοχές που δημιουργήθηκαν με αυθαίρετη δόμηση εντός προστατευόμενης περιοχής επιχειρείται να καταστούν οριστικά οικιστικές».
«Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το σύνολο των ρυθμίσεων του σχεδίου που αφορούν τη Ζώνη Στ (παρ. 6 του άρθρου 3) δεν προτείνεται νομίμως», καταλήγει το σημείο 17 του Πρακτικού επεξερ- γασίας.
Η πολιτεία με διπλά πρότυπα ως προς την προστασία του περιβάλλοντος εξαντλεί την αυστηρότητά της στους μικροϊδιοκτήτες της Βάρης με νομικούς ισορροπισμούς
Στην πραγματικότητα το Συμβούλιο της Επικρατείας έκλεισε ένα παράθυρο που το ίδιο είχε ανοίξει με την προηγούμενη απόφασή του, το 2017, όταν απέρριψε προηγούμενη μορφή του Προεδρικού Διατάγματος, ζητώντας τεκμηριωμένη περιβαλλοντική μελέτη που θα στοιχειοθετεί τη θωράκιση του Υμηττού. Κοινώς, ενώ ζήτησε περιβαλλοντική τεκμηρίωση το 2017 και την έλαβε πλήρη με την υπό κρίση Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, τελικά γνωμοδότησε αρνητικά για το εν λόγω θέμα, βασισμένο μόνο σε νομι- κά επιχειρήματα που ειδικοί χαρακτηρίζουν αίολα.
Ετοιμάζεται αντίκρουση
Το θέμα απασχόλησε και την τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, κατά την οποία ο Δήμαρχος Γρηγόρης Κωνσταντέλλος ενημέρωσε το σώμα για τη δυσμενή εξέλιξη. Όπως είπε, μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης, μεγάλο κλιμάκιο του Δήμου με στελέχη της Υπηρεσίας Δόμησης, τους νομικούς συμβούλους, καθηγητές πανεπιστημίου και τον Δήμαρχο έκαναν συνάντηση εργασίας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος για το συντονισμό των επόμενων ενεργειών.
Αρχικά, θα προετοιμαστεί και θα αποσταλεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα από τους επιστημονικούς συνεργάτες του Δήμου ένα πλήρες και αναλυτικό υπόμνημα με περεταίρω ανάλυση των νομικών, τεχνικών και περιβαλλοντικών επιχειρημάτων και περεταίρω συμπλήρωσή τους, προς αντίκρουση του Πρακτικού Επεξεργασίας του ΣτΕ. Επιπλέον, έγινε συνεννόηση έτσι ώστε το υπουργείο Περιβάλλοντος να αποστείλει αίτημα επανεξέτασης του θέματος με επιπρόσθετη τεκμηρίωση ζητώντας κατά το δυνατόν την επανεξέταση του εν λόγω θέματος από μεγαλύτερη σύνθεση του ΣτΕ. «Δεν είναι μια χαμένη υπόθεση, είμαστε ακόμα αισιόδοξοι», τόνισε ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.
Οι κάτοικοι του Χερώματος «έμειναν άναυδοι» από την απόφαση του ΣτΕ όπως χαρακτηριστικά λέει στον «Δημοσιογράφο» ο πρόεδρος του τοπικού Συλλόγου του Χερώματος «Νυμφόληπτος», Φώτης Κούτρας, καθώς οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος έδιναν διαβεβαιώσεις για επιτυχή κατάληξη της περιπέτειας. «Ο Δήμαρχός μας το προσπάθησε και το προσπαθεί εντατικά και συστηματικά και του το αναγνωρίζουμε. Συντονιζόμαστε για τα επόμενα βήματα που θα τα κάνουμε μαζί, αλλά γνωρίζουμε ότι δεν αποφασίζουν οι τοπικές κοινωνίες για αυτά τα θέματα. Είμαστε συγκρατημένοι», σημειώνει.
Φυσικά, οι ιδιοκτήτες κατοικιών στο Χέρωμα έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται αδικημένοι από μια πολιτεία που αποδει- κνύεται ότι έχει διπλά πρότυπα ως προς την περιβαλλοντική προστασία. Συνοικίες που βρίσκονται σε πλαγιές του Υμηττού καταφανώς δασικές και όχι πεδινές όπως το Χέρωμα, έχουν νομιμοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Την ίδια στιγμή, είναι γνωστό ότι μεγάλες ιδιοκτησίες άνω των 4 στρεμμάτων νομιμοποιούνται να χτίσουν παντού κατ’ εξαίρεση. Στο Χέρωμα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοκτησιών (750 στις 890) είναι κάτω του μισού στρέμματος, οι κάτοικοι βιώνουν την επιλεκτική αυστηρότητα της πολιτείας σε θέματα προάσπισης του περιβάλλοντος.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Δημοσιογράφος, φύλλο 50, Νοέμβριος 2022
