Ανησυχητικές είναι οι εξελίξεις με τη συμφωνία που κυβέρνηση και ΤΑΙΠΕΔ υπέγραψαν με τα αραβικών συμφερόντων κεφάλαια για την παραχώρηση του Αστέρα Βουλιαγμένης.
Κι αυτό διότι από όσα διέρρευσαν στον Τύπο (το κείμενο της συμφωνίας είναι ακόμη απόρρητο, χωρίς να αιτιολογείται για ποιο λόγο) φαίνεται ότι επανέρχεται ξαναζεσταμένο το σχέδιο μετατροπής του Μικρού Καβουρίου σε οικιστική περιοχή.
Οι δρόμοι μάλιστα είναι ανοιχτοί για να αποκτήσει η περιοχή αυτή ειδικό καθεστώς πρόσβασης και προστασίας, που σε συνδυασμό με τη μορφολογία της λόγω του στενού περάσματος από το Λαιμό, μπορεί να οδηγήσει στη μετατροπή της σε ένα νέου τύπου …βιλαέτι, κατά το οθωμανικό πρότυπο διοικητικής διαίρεσης αυτόνομων περιοχών.
Η εξέλιξη αυτή εγείρει σοβαρά ερωτήματα γύρω από τη συμφωνία, την οποία θα κληθεί να εγκρίνει το Συμβούλιο της Επικρατείας με νέα του απόφαση.
Η επίσημη ανακοίνωση
Η λιτή ανακοίνωση που εξέδωσε στις 3 Ιανουαρίου το ΤΑΙΠΕΔ ανέφερε:
“Στις 31 Δεκεμβρίου 2015 υπογράφηκε η νέα συμφωνία με την Jermyn Street Real Estate Fund IV LP για την υποβολή του τροποποιημένου Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) για την αξιοποίηση της «Αστήρ Παλλάς Βουλιαγμένης ΑΞΕ». Η συμφωνία εξασφαλίζει την προσαρμογή του Σχεδίου στη γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΠΕ28/2015) και διατηρεί το ίδιο τίμημα, ύψους 400 εκατ. ευρώ. Η όλη διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2016”.
Η γνωμοδότηση του ΣτΕ
Τα δημοσιεύματα που ακολούθησαν (και δεν διαψεύστηκε κανένα) αναφέρουν ότι στο τροποποιημένο αυτό σχέδιο προβλέπεται μεταξύ άλλων η ανέγερση 13-15 κατοικιών συνολικού εμβαδού 15.000 τ.μ. Αν όμως αυτό ισχύει, τότε το τροποποιημένο ΕΣΧΑΔΑ δεν προσαρμόζεται επ’ ουδενί στην περίφημη γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ας θυμηθούμε τι όρισε τον Φεβρουάριο του 2015 το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας:
“Το σχέδιο, ως έχει, δεν προτείνεται νομίμως κατά το μέρος που επιτρέπει τη χρήση κατοικίας εκτός των ξενοδοχείων συνιδιοκτησίας, ήτοι σε αυτοτελείς κατοικίες με τη διαμόρφωση και ανακατασκευή υφισταμένων κτισμάτων και με την ανέγερση νέων κατοικιών, καθώς και κατά το μέρος που επιτρέπει τη δόμηση σε αδόμητες επιφάνειες της χερσονήσου του Μικρού Καβουρίου”.
Οι “διαρροές” του ΤΑΙΠΕΔ αναφέρουν ότι το αρχικό σχέδιο δόμησης 100 κατοικιών επιφάνειας 35.000 τετραγωνικών εγκαταλείφθηκε και έμειναν “μόνο” οι 13-15 υπερπολυτελείς κατοικίες που πρόκειται να δομηθούν στο εν αχρηστία σήμερα κτιριακό συγκρότημα “Αφροδίτη”.
Αρκεί όμως αυτή η διαβεβαίωση για να καταστεί νόμιμο και περιβαλλοντικά συμβατό το νέο σχέδιο; Το πρόβλημα νομιμότητας (και ουσίας) είναι η προσθήκη του οικιστικού χαρακτήρα και όχι η έκταση και ο αριθμός των οικιών.
Μια νέα γειτονιά…
Τη νομιμότητα του νέου σχεδίου θα την κρίνει το ίδιο το Συμβούλιο της Επικρατείας με νέα του απόφαση. Μέχρι τότε δεν υπάρχει συμφωνία, παρά μόνο προκαταρκτική.
Ωστόσο, είναι σαφές ότι ακόμη κι αν μιλάμε για λίγες κατοικίες – επαύλεις, ο χαρακτήρας του ακινήτου και της περιοχής τροποποιείται ριζικά. Στην πραγματικότητα, η περιοχή του Λαιμού και ο Αστέρας εντάσσεται στον οικιστικό ιστό της Βουλιαγμένης, με ό,τι συνέπεια έχει αυτή η σοβαρή μεταβολή.
Δεν έχουν περάσει παρά λίγοι μήνες από τη δημοσιοποίηση της κυκλοφοριακής μελέτης που είχε εκπονήσει ο Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης (με εντολή του τότε δημάρχου Σπύρου Πανά) η οποία έδειχνε χωρίς αμφιβολία ότι τυχόν εφαρμογή του πρώτου ΕΣΧΑΔΑ θα έφερνε έναν ασήκωτο συγκοινωνιακό φόρτο στη Βουλιαγμένη από τη λειτουργία του συγκροτήματος κατοικιών.
Μπορεί το νέο σχέδιο να μειώνει τον αριθμό των κατοικιών και των νέων κατοίκων, ωστόσο μπορεί να φανταστεί κανείς τον αριθμό του προσωπικού που θα πρέπει να απασχολούν σε καθημερινή βάση οι βίλες αυτές…
Επιτρέπεται η κυκλοφορία;
Πιο επικίνδυνο όμως είναι το ενδεχόμενο να αποκλειστεί η πρόσβαση στον Λαιμό για όλους πλην των νέων ιδιοκτητών.
Στην αρκετά πιθανή περίπτωση οι υπερπολυτελείς κατοικίες να αγοραστούν από προσωπικότητες που απαιτούν μέτρα ασφάλειας για την προστασία τους, είναι δυνατόν να ενεργοποιηθούν οι ισχύουσες διατάξεις που επιτρέπουν στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη να περιορίσει ή και να ανακόψει εντελώς την ελεύθερη διέλευση των πολιτών, τοποθετώντας φυλάκια.
Η γραφική βόλτα στο Μικρό Καβούρι θα μείνει στην ιστορία, όπως και η καντίνα που εξυπηρετούσε τους εκατοντάδες επισκέπτες…
Άδηλο το μέλλον του αρχαίου ναού
Συνυφασμένο με τα προηγούμενα είναι και το πρόβλημα της τύχης του αρχαίου ναού που βρίσκεται εντός του οικοπέδου που παραχωρείται, του ναού του Απόλλωνα Ζωστήρα. Η απουσία κάθε αναφοράς στην τύχη του, ενισχύει τις ανησυχίες ότι το σημερινό απαράδεκτο καθεστώς ενός αρχαίου μνημείου η επαφή με το οποίο αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των πελατών μιας επιχείρησης, θα μείνει ανέπαφο, αν δεν τροποποιηθεί προς το χειρότερο, δηλαδή προς την απαγόρευση της πρόσβασης.
Στην περίπτωση του Απόλλωνα Ζωστήρα παρατηρείται η …σπάνια στάση του κράτους, αντί να απαλλοτριώνει την ιδιωτική έκταση που περιβάλλει τον ναό για να αναδειχθεί η αρχαία κληρονομιά, να την ιδιωτικοποιεί.
Απειλή για την παραλία
Ένα σημείο της συμφωνίας που απαιτεί προσοχή είναι το μέλλον της μαρίνας, η οποία δίνεται προίκα στους νέους επενδυτές. Σχέδιο των επενδυτών μέχρι πρότινος ήταν να μεγαλώσει η μαρίνα για την υποδοχή μεγάλων σκαφών αναψυχής που σήμερα δεν χωρούν. Αυτή η προοπτική όμως μπορεί να αποβεί μοιραία για τη Βουλιαγμένη και την παραλία της, μιας και η κυκλοφορία και ο ελλιμενισμός τέτοιων σκαφών σε ένα τόσο κλειστό κόλπο θα επιβαρύνει ασύμμετρα τα νερά.
Η Εθνική Τράπεζα μόνη κερδισμένη
Αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο στόχος απομείωσης του δημόσιου χρέους της χώρας υπερνικά ενδεχομένως τις όποιες περιβαλλοντικές επιφυλάξεις για την πραγματοποίηση της επένδυσης.
Η αλήθεια είναι όμως ότι η συγκεκριμένη επένδυση δεν θα αποφέρει σημαντικούς πόρους στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου. Από τα 400 εκατ. ευρώ του τιμήματος, το ΤΑΙΠΕΔ θα λάβει μόλις τα 100 εκατ., καθώς δεν ελέγχει παρά μέρος της έκτασης του συγκροτήματος, ενώ η Εθνική Τράπεζα, που είναι ο κύριος ιδιοκτήτης, θα λάβει το 75% του τιμήματος, δηλαδή τα 300 εκατ.
Ευτυχως εκλεξαμε αριστερη κυβερνηση και δεν ξεπουληθηκε ο Αστερας για 400 εκατ, αλλα τον μοσχοπουλησε για 400 εκατομμυρια
— lamprini (@lamgren) January 8, 2016
“Βολές” στον Κωνσταντέλλο από Δόγκα
Την συζήτηση του θέματος “Αστέρας” στο Δημοτικό Συμβούλιο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης ζητά εντωμεταξύ με ανακοίνωσή του ο επικεφαλής της Δημοτικής Βούλησης, Δημοσθένης Δόγκας. Όπως τονίζει ο δημοτικός σύμβουλος, “ο Δήμαρχος αρκείται με δηλώσεις σε μέσα ενημέρωσης να δηλώνει “υπέρ” της επένδυσης όπου σταθεί κι όπου βρεθεί, ανεξαρτήτως των όρων που θα την καθορίσουν”.
Στον Γρηγόρη Κωνσταντέλλο καταλογίζεται ότι σύμφωνα με δημοσιεύματα που δεν διαψεύστηκαν, ήρθε σε επαφή με τους επενδυτές χωρίς όμως να ενημερώσει το Δημοτικό Συμβούλιο και την τοπική κοινωνία για τα όσα άκουσε ή συμφώνησε.
“Όταν διακυβεύεται το μέλλον του τόπου, ουδείς δημοτικός άρχοντας δικαιούται να κινείται στο σκοτάδι!”, τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση που ζητά από τον Δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης να εγκαταλείψει την τακτική “ναι σε όλα” και να θέσει “κόκκινες γραμμές” για την αποτροπή της επιπλέον δόμησης, της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος αλλά και υπέρ μιας τοπικής ρήτρας ανάπτυξης.
Μεταξύ άλλων, η Δημοτική Βούληση ζητά:
Ούτε μισό τετραγωνικό τσιμέντο επιπλέον στο Μικρό Καβούρι, ούτε ένα δέντρο κομμένο, απόλυτο σεβασμό στον αρχαιολογικό πλούτο που κρύβει το έδαφος και απαγορεύει κάθε νέα δόμηση, καμία αλλοίωση του υφιστάμενου τοπίου στο Λαιμό με διαπλάτυνση της οδού ή συρρίκνωση της παραλίας, ελεύθερη και ανεμπόδιστη κυκλοφορία στο Λαιμό για όλους, μέχρι το ακρωτήρι, ελεύθερη και ανεμπόδιστη πρόσβαση στον αρχαίο ναό του Απόλλωνα Ζωστήρα, μέτρα προβολής και ανάδειξης της αρχαίας κληρονομιάς (αναστήλωση του ναού, ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων).
[Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παλμός Γλυφάδας, 9 Ιανουαρίου 2016]