Στα χνάρια των προγόνων, που ζούσαν και περπατούσαν στους λόφους του νότιου Υμηττού, ένα ξεχασμένο σήμερα τοπίο από τη βουή της σύγχρονης πόλης, θα μπορούμε να βαδίσουμε σύντομα ξανά.

Το έργο διαμόρφωσης περιπατητικών διαδρομών στον νότιο Υμηττό συγκέντρωσε ήδη ομόφωνες αποφάσεις από το Δημοτικό Συμβούλιο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, αλλά και τα τοπικά Συμβούλια των τριών Δημοτικών Κοινοτήτων και σύμφωνα με δημόσια δέσμευση του Γρηγόρη Κωνσταντέλλου, προωθείται το συντομότερο προς υλοποίηση που ίσως έχει ολοκληρωθεί ακόμη και εντός του έτους.

Τη σχετική μελέτη συνέταξε η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Μονοπάτια της Ελλάδας», η οποία προωθεί τον πεζοπορικό τουρισμό με ανάλογα έργα ήπιας ανάπτυξης σε πολλά μέρη ιδιαίτερου φυσικού ενδιαφέροντος. Τη μελέτη ανέλαβε να χρηματοδοτήσει πολύ πρόθυμα η ΑΜΚΕ «Αιγέας» του Θανάση Μαρτίνου, μετά από εισήγηση του Συλλόγου που δραστηριοποιείται στον Δήμο 3Β, «Αρχέδημος». Οι μελετητές παρουσίασαν βασικά σημεία της πρότασής τους τόσο με μια δημόσια εκδήλωση του συλλόγου, την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου στη Βούλα, όσο και επισήμως στο Δημοτικό Συμβούλιο στις 29 Ιανουαρίου.

Πρόκειται ίσως για το πιο «πράσινο» έργο που μπορεί να γίνει.

Κανένα νέο δομικό υλικό δεν θα μεταφερθεί στο βουνό, παρά μόνο οι ξύλινοι πάσαλοι για τη σήμανση των μονοπατιών και την ενημέρωση των περιπατητών. Κι αυτό διότι όλος ο σχεδιασμός έγινε πάνω στις υφιστάμενες πεζοπορικές διαδρομές, τα αρχέγονα χωμάτινα μονοπάτια αλλά και τους δημοτικούς δρόμους που οι μελετητές βρήκαν συγκρίνοντας παλιούς και νέους χάρτες αλλά και με έρευνα πεδίου.

Στην πραγματικότητα, οι μόνες εργασίες που θα γίνουν θα αφορούν στη βελτίωση της βατότητας των μονοπατιών, με καθαρισμούς της βλάστησης χρησιμοποιώντας χειροκίνητα εργαλεία και καθόλου βαριά μηχανήματα. Φυσικά, οι παρεμβάσεις αυτές είναι συμβατές με τα διατάγματα προστασίας του Υμηττού αλλά και με τις ισχύουσες χρήσεις γης, όπως σημείωσε ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.

Ο διαχειριστής περιβάλλοντος Φοίβος Τσαραβόπουλος (αριστερά) και ο αρχιτέκτων μηχανικός Σπύρος Κίνιας (δεξιά) παρουσίασαν τη μελέτη ανάπτυξης πεζοπορικών διαδρομών τον νότιο Υμηττό στο Δημοτικό Συμβούλιο

Όπως διαβεβαίωσαν οι άνθρωποι του «Μονοπάτια της Ελλάδας», οι διαδρομές επιλέχθηκαν με το σκεπτικό να έχουν χαμηλό βαθμό δυσκολίας. «Η διάσχιση των μονοπατιών δεν απαιτείται να γίνεται μόνο από ενήλικες με πολύ καλή ως άριστη φυσική κατάσταση», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη μελέτη, ενώ διευκρινίζεται και ότι «το έδαφος από το οποίο διέρχονται οι διαδρομές δεν είναι απότομο, τραχύ και ολισθηρό, ενώ δεν απαιτείται η χρήση χεριών σε κανένα σημείο της ανάβασης».

Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις δημοτικών συμβούλων, οι μελετητές υπογράμμισαν ότι στα μονοπάτια δεν θα συναντήσει κανείς σημεία που εγκυμονούν κινδύνους όπως βάραθρα, γκρεμούς ή ιδιαίτερη ολισθηρότητα. Σε όλο το μήκος των προτεινόμενων διαδρομών είναι διαθέσιμα τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, ωστόσο οι περιπατητές θα ενημερώνονται στην αρχή της διαδρομής για τα απαραίτητα είδη που θα πρέπει να διαθέτουν, όπως ειδικά υποδήματα και βέβαια, νερό.

Η σήμανση από τις 160 περίπου ξύλινες πινακίδες που προβλέπεται να τοποθετηθούν εκτός από αυτή την πληροφόρηση, θα χρησιμεύει για τον προσανατολισμό των περιπατητών (τη θέση τους και την κατεύθυνσή τους) και θα ενημερώνει για τα σημεία ενδιαφέροντος.

Ανακαλύπτοντας τοπόσημα

Οι διαδρομές όπως φάνηκε από τις φωτογραφίες που παρουσίασαν οι μελετητές χαρίζουν σπάνια θέα, αλλά η αξία της πεζοπορίας στον νότιο Υμηττό δεν περιορίζεται εκεί.

Το έργο αυτό θα φέρει στην επιφάνεια εκ νέου σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος που στην πλειοψηφία τους δεν έχουν μέχρι σήμερα αναδειχθεί στο βαθμό που αξίζει: Το Βάραθρο Αντώνοφ, το σπήλαιο του Αρχέδημου, η αρχαία οικία της Βάρης, οι ταφικοί περίβολοι και ο αρχαιολογικός χώρος του αρχαίου Δήμου Αναγυρούντος, η ακρόπολη του αρχαίου Δήμου Αιξωνιδών Αλών, τα ορύγματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που βρίσκονται στη Βουλιαγμένη και στη Βάρη, το μνημείο των ΛΟΚ και η αρχαία αμαξιτή οδός στο Καβούρι, ο αρχαίος ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα στο Λαιμό, το αρχαίο κάστρο της Λαθούριζας αλλά και η Λίμνη Βουλιαγμένης περιλαμβάνονται στον κατάλογο των κεντρικών σημείων στο χάρτη των πεζοπορικών διαδρομών.

Οι προτεινόμενες από τη μελέτη διαδρομές έχουν συνολικό μήκος 26,5 χιλιομέτρων, περιλαμβάνοντας ωστόσο ένα κομμάτι του Δήμου Γλυφάδας (περίπου 2 χιλιομέτρων) που σε πρώτη φάση δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Ωστόσο, το σκεπτικό των «Μονοπατιών της Ελλάδας» είναι να αναπτυχθεί το δίκτυο τόσο προς τη Γλυφάδα, όσο και προς το Κορωπί. Σύμφωνα με την κοστολόγηση της μελέτης, το κόστος υλοποίησης του έργου θα κυμανθεί από 65.000 ως 75.000 ευρώ.

Η συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο φανέρωσε ότι το έργο συγκεντρώνει την ομόθυμη έγκριση των τοπικών εκπροσώπων. Απαντώντας σε επιμέρους ερωτήσεις συμβούλων της αντιπολίτευσης, οι μελετητές ξεκαθάρισαν ότι το σχέδιο που προτείνουν περιλαμβάνει τη συντήρηση, τη διαχείριση, τις δράσεις προβολής αλλά και ένα επιχειρηματικό σχέδιο αξιοποίησης σε βάθος 5ετίας. Τόνισαν ακόμα ότι το έργο αναμένεται να εισφέρει σημαντικά έσοδα στην τοπική οικονομία από την προσέλκυση του ανερχόμενου πεζοπορικού τουρισμού.

Πηγή φωτογραφιών: Paths of Greece
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Δημοσιογράφος, φύλλο 18, Φεβρουάριος 2020)