Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι ο Σταμάτης Κριμιζής είναι ο πρώτος επιστήμονας από την Ελλάδα που έφτασε και παραμένει επί δεκαετίες στην τεχνολογική “Μέκκα” της ανθρωπότητας, που δεν είναι άλλη από τη διαστημική υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών, τη NASA.
Μόλις προ λίγων ημερών μάλιστα τοποθετήθηκε από την κυβέρνηση στη θέση του επικεφαλής στον νεοσύστατο Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό, ενώ μέχρι σήμερα είναι Ομότιμος Διευθυντής των Διαστημικών Προγραμμάτων του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Ο αστροφυσικός που ξεκίνησε τη ζωή του στη Χίο βρέθηκε σε μια πραγματικά μοναδική εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο του ναού της Παναγίας Φανερωμένης στη Βουλιαγμένη, καλεσμένος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης “Απολλωνία” το βράδυ της Τετάρτης 21 Μαρτίου.
Πολλοί ενήλικες αλλά και μαθητές που γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα, θα θυμούνται για πάντα αυτό το νοητικό ταξίδι στα όρια του ηλιακού μας συστήματος, καθώς είχαν το πραγματικά σπάνιο προνόμιο να λύσει τις απορίες τους για τα διαστημόπλοια ζωντανά ένας άνθρωπος που σχεδίασε, κατασκεύασε, εκτόξευσε και κατέγραψε αρκετά από αυτά.
Το ακρότατο όριο στη φαντασία του ανθρώπου, η κατάκτηση του διαστήματος, ζωντάνεψε μέσα στην αίθουσα κατά την ώρα μιας άκρως ενδιαφέρουσας και πολύ διαφωτιστικής παρουσίασης για δύο διάσημα προγράμματα διαστημικής εξερεύνησης:
Το ταξίδι του New Horizons που το 2015 “κατέκτησε” τον Πλούτωνα, τον τελευταίο πλανήτη του Ηλιακού συστήματος και το ταξίδι του ηρωικού Voyager, του διαστημόπλοιου που άφησε τη Γη το 1977 και μέχρι σήμερα εξερευνά το διάστημα στέλνοντας πίσω πολύτιμα δεδομένα.
Και ναι, ο Σταμάτης Κριμιζής, είχε τη δική του συμβολή στην κατασκευή του Voyager ενώ συμμετείχε μαζί με τον διάσημο αστροφυσικό Van Allen στην εκτόξευση και τις παρατηρήσεις του Mariner 4 που ξεκίνησε το ταξίδι του το 1965!
Ο ομιλητής δεν απέφυγε και κάποια πολιτικά σχόλια.
- Σχολιάζοντας το γεγονός ότι η NASA έδωσε το όνομά του σε ένα πρόσφατα ανακαλυφθέν ουράνιο σώμα, ζήτησε αστειευόμενος να μη διαδοθεί και το μάθει η εφορία και του στείλει ΕΝΦΙΑ για τον πλανήτη.
- Ενώ αναφερόμενος στο κορυφαίο επίπεδο του πανεπιστημίου Johns Hopkins, όπου υπηρετεί, υπογράμμισε ότι μπορεί και στην Ελλάδα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα να αρθούν σε αυτό το επίπεδο “αρκεί οι φοιτητές να μην ασχολούνται πολύ με την πολιτική και τα συνθήματα στους τοίχους και να ασχολούνται με τη δουλειά τους”.
- Δεν πέρασαν απαρατήρητες και οι αναφορές του στην “αριστεία” ως κύριο συστατικό της επιστημονικής προόδου, ένα σχόλιο με σαφείς αιχμές για την ελληνική πολιτική επικαιρότητα.
Μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες εμπειρίες της εκδήλωσης ήταν η έστω και στιγμιαία εξοικείωση με τα ασύλληπτα μεγέθη του μεγάκοσμου:
Η απόσταση που κάλυψε το New Horizons από τη Γη στον Πλούτωνα είναι 5 δισ. χιλιόμετρα, τα οποία διανύθηκαν σε 9,5 χρόνια! Σήμερα το Voyager ταξιδεύει (χωρίς καύσιμα) μετά από 41 χρόνια με ταχύτητα 17 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο ή 61.000 χιλιομέτρων την ώρα.
Το μήνυμα της εκδήλωσης ήταν κατά βάση οικολογικό.
Όπως εξήγησε ο Σταμάτης Κριμιζής, ο κοντινότερος ήλιος, αν θέλουμε να εγκαταλείψουμε το πλανητικό μας σύστημα και να εποικήσουμε κάποιο άλλο, απέχει 41 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα (το Α Κενταύρου).
Ένα ταξίδι μέχρι εκεί μετ’ επιστροφής για το φως (μια ταχύτητα ασύλληπτη τεχνολογικά για τον άνθρωπο) διαρκεί 8,7 χρόνια.
Ακόμη κι αν καταφέρναμε ταχύτητα 3.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, το ταξίδι θα διαρκούσε …870 χρόνια.
Αν ταξιδεύαμε με ταχύτητα 5 φορές μεγαλύτερη του Voyager, θα χρειαζόμασταν 26.100 χρόνια να φτάσουμε και να επιστρέψουμε.
“Να ξεχάσουμε τον εποικισμό και να προστατεύσουμε τη Γη τουλάχιστον για τα επόμενα εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια”, ήταν η κατακλείδα μιας εξαιρετικής εισήγησης.
Δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη και η παρουσία του Μητροπολίτη Παύλου στην εκδήλωση (ήταν και ο οικοδεσπότης άλλωστε). Ο Σταμάτης Κριμιζής με σεβασμό και ευελιξία, παρόλο που δέχτηκε μια θεολογικού περιεχομένου ερώτηση από το κοινό, δεν μπήκε στα θρησκευτικά περίχωρα.
Κι όμως, η εκδήλωση της Απολλωνίας εκτός από χαρακτήρα “επιστημονικής φαντασίας” είχε και μια εξόχως φιλοσοφική χροιά:
Η απεραντοσύνη της ύλης, η ασημαντότητα της ανθρώπινης ύπαρξης από την απόσταση του διαστήματος, το αέναο και συναρπαστικό ταξίδι της επιστήμης για τη γνώση, ήταν μερικά από τα πνευματικά ερεθίσματα της εκδήλωσης που αντιφάσκουν καταστατικά με τη θρησκευτική πίστη.
Και σίγουρα δίνουν τροφή για ατέλειωτες συζητήσεις!
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παλμός Γλυφάδας, 24 Μαρτίου 2018)
