Connect with us

Hi, what are you looking for?

βιβλίο

Ταξίδι στη Θήβα του μύθου και της ιστορίας

Paul Cartledge, Θήβα, εκδόσεις Ψυχογιός

Ποια είναι σήμερα η εικόνα μας για την ελληνική αρχαιότητα; Πίσω από ένα πέπλο εξιδανίκευσης, πάνω στο οποίο διακρίνονται έντονα μόνο η Αθήνα και η Σπάρτη, κρύβονται ιστορικές και τοπικές λεπτομέρειες που κατά κύριο λόγο αποτελούν αποκλειστικότητα μιας ακαδημαϊκής διερεύνησης. Την αρχαιογνωσία ενός πολύ ευρύτερου αναγνωστικού κοινού στοχεύει να καλλιεργήσει το νέο βιβλίο του ομότιμου καθηγητή κλασικής φιλολογίας στο Κέμπριτζ Πολ Κάρτλετζ με τίτλο Θήβα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ο υπότιτλος του βιβλίου «η ξεχασμένη πόλη της αρχαίας Ελλάδας» επισημαίνει την πικρή αλήθεια ότι ο νοητικός μας χάρτης για την αρχαιότητα είναι εξαιρετικά φτωχός σε γεωγραφία και έννοιες. Όμως το έργο του Πολ Κάρτλετζ δεν είναι μια τοπική μονογραφία. Αντίθετα, ο διακεκριμένος Βρετανός πανεπιστημιακός εστιάζει σε ένα σημαντικό κομμάτι ενός μεγάλου παζλ που μόνο ως ολοκληρωμένη εικόνα μπορεί να γίνει κατανοητό.

Η Αθήνα, η Σπάρτη, οι κοντινές πόλεις της Βοιωτίας και βέβαια, η ανερχόμενη δύναμη της Μακεδονίας εμπλέκονται σχεδόν ισομερώς στην αφήγηση, υπενθυμίζοντάς μας ότι ο αρχαιοελληνικός κόσμος ήταν ένα πεδίο μεγάλο διαρκών συγκρούσεων, τις περισσότερες φορές αιματηρών. Η Θήβα, με το έργο του Κάρτλετζ αποκαθίσταται ως μια κεντρική συνιστώσα της αρχαιοελληνικής ιστορίας.

Αξιοσημείωτη είναι η παρατήρηση του συγγραφέα ότι ενώ η αρχαία Θήβα ως ιστορικό τοπωνύμιο παραμένει στον δυσπρόσιτο κόσμο όλων των αρχαιοτήτων, υπάρχει και η Θήβα του μύθου, η οποία «συνεχίζει να ζει πολύ δυναμικά σήμερα ως πόλη της φαντασίας και το κάνει μέσω ενός εντυπωσιακά ποικίλου φάσματος προσλήψεων και κληροδοτημάτων». Η καταγραφή αυτών των επιβιώσεων του θηβαϊκού μύθου στην αγγλοσαξωνική κυρίως κουλτούρα δείχνει ένα εντυπωσιακό εύρος. 

Η περίπτωση της Θήβας υπενθυμίζει ακόμη το γεγονός ότι η περιώνυμη ελληνική ενότητα απέναντι στον περσικό κίνδυνο δεν ήταν όπως οι περισσότεροι πιστεύουν αρραγής, καθώς οι άρχοντες της συγκεκριμένης πόλης αποφάσισαν να «μηδίσουν» όπως απαξιωτικά χαρακτήρισαν οι μετέπειτα ιστορικοί τη συγκεκριμένη στάση.

Ένα ενδιαφέρον σημείο του βιβλίου του Κάρτλετζ είναι πάντως η διευκρίνιση ότι στη δύναμη που είχε μαζί του ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες συμπεριλαμβάνονταν αδιαμφισβήτητα και τετρακόσιοι Θηβαίοι που πολέμησαν τους Πέρσες. Δεν μπορεί να διευκρινιστεί αν αυτοί οι άνδρες ήταν όμηροι ή εθελοντές αντιφρονούντες, αν και ο Βρετανός ιστορικός κλίνει προς τη δεύτερη ερμηνεία. 

Ο συγγραφέας είναι ένας από τους διαπρεπέστερους μελετητές της αρχαιότητας, ομότιμος σήμερα καθηγητής Ελληνικού Πολιτισμού στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και για το έργο του έχει τιμηθεί από την προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας με τον χρυσό σταυρό του Τάγματος της Τιμής. Η γραφή του είναι άμεση και παραστατική, με αφήγηση απαλλαγμένη από τις ακαδημαϊκές συμβάσεις που απευθύνεται στον μέσο αναγνώστη με ιστορικά ενδιαφέροντα.

Advertisement

Newsletter

Η επικαιρότητα των 3Β κάθε Σάββατο στο email σας

Advertisement Enter ad code here
Advertisement