Μια τεκμηριωμένη παρέμβαση για την αποσπασματικότητα και τη ρηχότητα των πρωτοβουλιών της Περιφέρειας Αττικής στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας έκανε με επερώτησή του ο περιφερειακός σύμβουλος Ανατολικής Αττικής, Ευάγγελος Αλμπάνης.
Ο Ευάγγελος Αλμπάνης που είναι ερευνητικός συνεργάτης στον “Δημόκριτο” και μέλος της παράταξης Σγουρού στηλιτεύει τις πρωτοβουλίες καινοτομίας που ανακοινώνει η περιφερειακή διοίκηση Πατούλη χωρίς να λαμβάνει υπόψη το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας που έχει συγκροτηθεί με σκοπό το συντονισμό της στρατηγικής έρευνας στην Αττική.
Αναλυτικά η παρέμβασή του:
Όπως γνωρίζετε, το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας (ΠΣΕΚ) είναι ένας θεσμός που δημιουργήθηκε με βάση τους ν. 4310/2014 και 4386/2016. Μέσα στους σκοπούς του ΠΣΕΚ είναι:
- Η υποστήριξη αναπτυξιακών δράσεων και υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας στην Αττική.
- Οι μελέτες πεδίου, καταγραφές και αξιολογήσεις των υφιστάμενων υποδομών ή του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού και συγκριτικές εκτιμήσεις σε ότι αφορά στη δημιουργία περιφερειακών συσπειρώσεων ερευνητικών οργανισμών, τεχνολογικών φορέων, επιχειρήσεων, λοιπών φορέων.
- Η προώθηση της καινοτομίας στην Αττική.
- Η ενθάρρυνση της ανάπτυξης σχημάτων σύμπραξης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
- Η διαμόρφωση συνθηκών και προοπτικών επιτυχούς συμμετοχής της Περιφέρειας σε εθνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα.
Το ΠΣΕΚ Αττικής έχει συγκροτηθεί με την υπ’ αριθμ. 428/2017 Απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου περί επιλογής των μελών ΠΣΕΚ και απόφαση με αριθμ. πρωτ. 15841/24.1.2017 απόφαση Περιφερειάρχη Αττικής περί συγκρότησης του ΠΣΕΚ Αττικής (ΦΕΚ 32, 27/01/2017). Ωστόσο, από την έναρξη της παρούσας Περιφερειακής θητείας μέχρι σήμερα σε κανένα θέμα που σχετίζεται με την καινοτομία ή και την έρευνα στην Περιφέρεια Αττικής, δεν έχει υπάρξει/κοινοποιηθεί η άποψη-θέση του ΠΣΕΚ Αττικής, ούτε έχει ζητηθεί η παράσταση εκπροσώπου του. Τη στιγμή μάλιστα, που τα στελέχη που απαρτίζουν το ΠΣΕΚ είναι αποδεδειγμένα πολύ έμπειρα και καταξιωμένα στους τομείς της καινοτομίας και της έρευνας.
Σε ποιους λόγους οφείλεται αυτή η παράλειψη;
Επισημαίνω, ότι τα θέματα αυτά είναι αρκετά κρίσιμα για τη νέα γενιά (και όχι μόνο), μιας και συνδέονται άμεσα με την βιώσιμη ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την ενίσχυση της παραγωγικότητας και τη ανάδειξη νέων τομέων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Σε πρόσφατη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου εγκρίθηκε η δημιουργία «Κέντρου Καινοτομίας, Επιχειρηματικότητας, Αγροδιατροφής και Αντιμετώπισης Αγροδιατροφικών Κρίσεων» της Περιφέρειας Αττικής σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, το οποίο θα διοικείτε από 9-μελές άμισθο ΔΣ στο οποίο μετέχουν και εκπρόσωποι του Περιφερειακού Συμβουλίου, χωρίς ωστόσο να καταστεί σαφές εάν και εφόσον στο σχεδιασμό αυτό ή στην υλοποίηση αυτής της προσπάθειας έχει ρόλο το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας.
Παράλληλα, μαθαίνουμε ότι πρόσφατα εξαγγέλθηκε και ακόμη ένα «Κέντρο Καινοτομίας» της Περιφέρειας Αττικής, από πρόσφατη ανάρτηση στον ιστότοπο της Περιφέρειας (18/09/2020): «… Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Πατούλης εστίασε στη δημιουργία Κέντρου Καινοτομίας που δρομολογεί η Περιφέρεια, επισημαίνοντας πως στόχος είναι η διασύνδεση της ακαδημαϊκής κοινότητας με τα επιμελητήρια και άλλους επαγγελματικούς φορείς, προκειμένου να δημιουργηθεί στην Αττική, ένα φυτώριο νεοφυούς επιχειρηματικότητας.»
Ενώ, στις 11/12/2019 είχε υπογραφεί «Σύμφωνο Συνεργασίας» μεταξύ ΕΒΕΑ και Περιφέρειας Αττικής που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων: – Συνεργασίες με ερευνητικά κέντρα, ακαδημαϊκούς φορείς, φορείς καινοτομίας σε Ελλάδα και εξωτερικό, πρεσβείες ξένων χωρών, Επιμελητήρια του εξωτερικού και διμερή Επιμελητήρια για την ανάπτυξη κοινών προγραμμάτων, – Διασύνδεση με clusters, funds και οργανισμούς καινοτομίας Ελλήνων στο εξωτερικό, … – Δημιουργία data base Ελλήνων που δραστηριοποιούνται στην τεχνολογία και την καινοτομία στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, – Σχεδιασμός και ανάπτυξη προγράμματος θεματικών θερμοκοιτίδων σε κτήρια της Περιφέρειας Αττικής, αναφορικά με τον Τουρισμό, τη Ναυτιλία και την Αγροτεχνολογία, … – Επεξεργασία και ανάπτυξη προγράμματος αξιοποίησης καινοτομιών που αναπτύσσονται στα προγράμματα incubation και acceleration της Θ.Ε.Α., με σκοπό την κάλυψη αναγκών του Π.Τ.Α.Α., – Ενεργοποίηση επικοινωνιακής στρατηγικής και προγράμματος προβολής και ενίσχυσης της αναγνωρισιμότητας της Θ.Ε.Α. και των πρωτοβουλιών και δράσεων σε συνεργασία με τo Π.Τ.Α.Α., … Χωρίς όμως μέχρι τώρα να έχει γίνει γνωστό στο Π.Σ. τι από αυτά προχώρησε και τι όχι, και για ποιους λόγους.
Επιπρόσθετα, έρχονται θέματα στο Περιφερειακό Συμβούλιο που αφορούν σε συμμετοχή της Περιφέρειας Αττικής σε Ευρωπαϊκά Ερευνητικά προγράμματα (HORIZON, κ.α.) σε συνεργασία με άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού, πολλές φορές εκπρόθεσμα και χωρίς επαρκή επεξήγηση του φυσικού αντικειμένου και τη σκοπιμότητας, από τους υπηρεσιακούς ή άλλους αρμόδιους. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι δεν γνωρίζουμε ποια μεθοδολογία επιλογής (και ιεράρχησης προτεραιοτήτων) ακολουθείται, ποιοι είναι οι στόχοι και ο «οδικός χάρτης» που ακολουθείται ως προς την συμμετοχή και τη διεκδίκηση τέτοιων προγραμμάτων, με ποια διαδικασία επιλέγονται οι συνεργαζόμενοι φορείς, αν συνυπολογίζονται οι γνώμες του ΠΣΕΚ ή άλλων φορέων της Περιφέρειας, και πως γίνεται αυτό (αν γίνεται).
Τέλος, ήδη υφίσταται και λειτουργεί Κέντρο Καινοτομίας της Περιφέρειας Αττικής (ΚΕ.Κ.Π.Α.), το οποίο όμως δεν μας έχει γίνει γνωστό αν λειτουργεί ως «ομπρέλα» ή εισηγείται και εποπτεύει τις ανωτέρω δράσεις, ή τις επικείμενες. Όπως επίσης δεν είναι γνωστό εάν το ΠΣΕΚ ενημερώνεται για τις σχετικές δράσεις, τις εγκρίνει, τις εισηγείται ή τις εποπτεύει, λειτουργεί υποστηρικτικά (και πως) ή οτιδήποτε άλλο;
Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι παρόλο που φαίνεται να υπάρχει μια υπερ-δραστηριότητα όσων αφορά τις εξαγγελίες νέων κέντρων/cluster/κλπ καινοτομίας, έρευνας και έξυπνης εξειδίκευσης, (τα οποία δεν βασίζονται σε κάποιο εμπεριστατωμένο εκπονηθέν σχέδιο δράσης που να είναι εκ των προτέρων γνωστό, αλλά πιο πολύ μοιάζει με αυτοσχεδιασμό της στιγμής) υπάρχει πρόβλημα στον συντονισμό της λειτουργίας τους, στην καταγραφή των αποτελεσμάτων και ασφαλώς στην ενημέρωσή του Περιφερειακού Συμβουλίου και των πολιτών της Αττικής.
Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων, η καταγραφή και ο σχεδιασμός ενός «σχήματος» που θα περιλαμβάνει τις αρμόδιες υπηρεσίες τις Περιφέρειάς, τα αρμόδια Συμβούλια και Όργανα τις Περιφέρειας με σαφείς ρόλους και καθήκοντα, είναι απαραίτητη προϋπόθεση, όχι μόνο για λόγους λογοδοσίας και διαφάνειας, αλλά και για λόγους αποτελεσματικότητας, αξιολόγησης και βελτίωσης.
Ως εκ τούτου, ερωτώ:
1. Ποιος είναι ο οδικός χάρτης της διοίκησης αναφορικά με την έρευνα και την καινοτομία στην Αττική, και ποιος ο ρόλος του αντίστοιχου ΠΣΕΚ σε αυτό;
2. Θα φροντίσει ο Πρόεδρος του Συμβουλίου για τη συμπερίληψη της άποψης του ΠΣΕΚ στις εισηγήσεις που αφορούν την έρευνα και την καινοτομία;
3. Η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης έρευνας και καινοτομίας μπορεί να μας ενημερώσει αν για τις συμμετοχές/υποψηφιότητες της Περιφέρειας Αττικής στις επικείμενες προσκλήσεις προγραμμάτων HORIZON της Ε.Ε. έχει συμβάλει και το ΠΣΕΚ Αττικής με την απαραίτητη επιστημονική επάρκεια που διαθέτει;
4. Υπάρχει κάποια άλλη επιτροπή ή αρμόδιος φορέας που να υπερκαλύπτει το ρόλο και τη χρησιμότητα του ΠΣΕΚ στην Αττική;
5. Σκέφτεστε να ενταχθούν όλα τα διάσπαρτα κέντρα / θερμοκοιτίδες /σχηματισμοί έρευνας, καινοτομίας κλπ στα οποία μετέχει η Περιφέρεια Αττικής κάτω από ένα συνεκτικό σχήμα το οποίο θα είναι σαφές και το οποίο θα αξιοποιεί με βέλτιστο τρόπο αυτά τα αποτελέσματα και θα σχεδιάζει τις μελλοντικές κινήσεις, με ετήσια τουλάχιστον ενημέρωση του Περιφερειακού Συμβουλίου; Και αν ναι, το ΠΣΕΚ τι ρόλο θα έχει σε αυτό το σχήμα;
