Μοιραστείτε το
Η συζήτηση για το ενδεχόμενο κατασκευής μιας καλαίσθητης πεζογέφυρας στην παραλιακή λεωφόρο, στη Βούλα, ανέδειξε για άλλη μία φορά ένα αμυντικό συντηρητικό αντανακλαστικό μερίδας της τοπικής –και όχι μόνο– κοινωνίας, απέναντι σε κάθε μεγάλη τεχνική παρέμβαση.
«Αφήστε τα πράγματα ως έχουν, όπως μας τα κληροδότησε η φύση», είναι περίπου το βασικό επιχείρημα, που υποστηρίζει ότι κάθε κατασκευή υποβαθμίζει εκ των πραγμάτων το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, ανεξαρτήτως της χρησιμότητας ή της αισθητικής της. «Όσο ωραίο και αν είναι ένα έργο, δεν μπορεί να συγκριθεί με τη φύση», όπως τόνισε κατά τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου για την πεζογέφυρα μία δημότισσα, εκφράζοντας παραστατικά αυτή την άποψη.
Ευτυχώς, στη μέχρι τώρα συζήτηση στις τρεις πόλεις, στο Δημαρχείο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν έχει ακουστεί ή γραφτεί από κανέναν το επίθετο «φαραωνικό», που συνήθως επιστρατεύεται για να καταδικάσει αδιακρίτως έργα ως περιττά, προκλητικά, σπάταλα και ογκώδη. Δείγμα κι αυτό ότι οι αρχιτέκτονες που σχεδίασαν την πεζογέφυρα της Βούλας τουλάχιστον με τις φωτορεαλιστικές τους απεικονίσεις δελέασαν το αισθητικό κριτήριο ακόμη και των πιο δύσπιστων.
Και η αλήθεια είναι ότι τόσο ο κύριος μελετητής, ο αρχιτέκτονας Γιώργος Σεκαράς, όσο και ο Δήμαρχος, στις δημόσιες παρεμβάσεις τους προσπάθησαν έντονα να διαχωρίσουν πλήρως το έργο της Βούλας που σήμερα βρίσκεται στο στάδιο του σχεδιασμού, με την πεζογέφυρα του Αλίμου που βρίσκεται στα …μπετά και αποτελεί μια δεσπόζουσα δυσφήμιση για τις πεζογέφυρες.
«Όταν περνάω, κοιτάω αλλού», είπε χαρακτηριστικά ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος κατά τη συζήτηση του θέματος, ενώ «έκτρωμα» την χαρακτήρισε ο μελετητής. Οι θηριώδεις τσιμεντένιοι πυλώνες με τα ασανσέρ που βρίσκονται κολλητά με τη λεωφόρο στο Καλαμάκι πραγματικά δεν μπορούν να συγκριθούν με τις κυκλικές ράμπες από μέταλλο επενδεδυμένο με ξύλο και γυαλί που θα βλέπει κανείς στη Βούλα, με το μπετόν να κρύβεται στις βάσεις της κατασκευής.
Είναι άραγε επέμβαση στο φυσικό τοπίο μια όμορφη γέφυρα στην λεωφόρο Κ. Καραμανλή;
Η θέση αυτή αγνοεί αδικαιολόγητα ότι το τοπίο της παραλιακής λεωφόρου μόνο φυσικό δεν είναι. Η πεζογέφυρα θα περνάει πάνω από δύο ρεύματα κυκλοφορίας με τρεις λωρίδες το καθένα και διάζωμα, όπου οι ταχύτητες των αυτοκινήτων ξεπερνάνε κατά πολύ το όριο των 70 χιλιομέτρων την ώρα. Σε αυτό το καθόλου ειδυλλιακό περιβάλλον οι πεζοί παρασέρνονται από τα οχήματα, με τα στοιχεία να καταγράφουν 71 νεκρούς διαβάτες τα τελευταία χρόνια στο συγκεκριμένο μόνο σημείο.
Από την άλλη, τα δύο πάρκα πάνω στα οποία θα πατήσει η πεζογέφυρα δεν είναι τίποτα παρθένα δάση. Αστικό πράσινο είναι, που φυτεύεται και ποτίζεται από τον Δήμο, που περιβάλλεται από διαμορφώσεις πεζοδρομίων και βέβαια που συνορεύει με τον πυκνό οικιστικό ιστό της Βούλας, στον οποίο δεν υπάρχουν πλέον οι χαμηλές μονοκατοικίες με κήπους των πρώτων δεκαετιών της προαστιακής ζωής στην περιοχή.
Η ζωή του σύγχρονου ανθρώπου στη Βούλα –όπως και σε όλα τα αστικά μέρη– είναι μια διαρκής παρέμβαση στη φύση:
- Το έδαφος κάτω από το σημείο όπου προορίζεται να κατασκευαστεί η πεζογέφυρα είναι σκαμμένο για τους αγωγούς ομβρίων υδάτων και τα δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης και τηλεπικοινωνιών.
- Λίγα μέτρα δίπλα από το κέντρο «Νότος», η παραλία δεν υπάρχει πια διότι αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ένα μικρό λιμάνι.
- Όποιος στρέψει το κεφάλι αντίθετα από τη θάλασσα δεν θα δει πια βουνό με δέντρα, αλλά το πυκνοδομημένο Πανόραμα.
- Λίγο παρακάτω, στην κάποτε κατάφυτη έκταση του Ασκληπιείου, σήμερα δεσπόζουν οι ακαλαίσθητοι και άναρχα τοποθετημένοι τσιμεντένιοι όγκοι του νοσοκομείου, όπου όμως σώζονται ανθρώπινες ζωές.
Πού μπαίνει το τέρμα σε αυτή την καταλυτική επέμβαση των ανθρώπων πάνω στις φυσικές διαμορφώσεις που υπήρχαν πριν την κατοίκηση της περιοχής;
Μια θέση του τύπου «ως εδώ και τίποτα παραπάνω» απλώς παραβλέπει ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες και ανάγκες εξελίσσονται χωρίς να ρωτούν κανέναν Δήμο και καμία Επιτροπή Διαβούλευσης.
Η παραλιακή λεωφόρος του 1950, όπου περνούσαν λίγα σαραβαλάκια την ώρα και λεωφορεία με εκδρομείς, δεν υπάρχει πια, όσο κι αν νοσταλγούν τις εικόνες αυτές οι παλιοί. Σύγχρονες πόλεις εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων απλώνονται στο Λεκανοπέδιο συγκροτώντας έναν ενιαίο κυκλοφοριακό καμβά, όπου η παραλιακή αποτελεί πλέον έναν από τους κρισιμότερους άξονες.
Η οδική ασφάλεια είναι σήμερα ένας νέος παράγοντας στον αστικό σχεδιασμό, τον οποίο δεν επιτρέπεται κανένας Δήμαρχος να αγνοεί. Κάθε παρέμβαση λοιπόν οφείλει να είναι καλά αιτιολογημένη, μελετημένη με τρόπο που να εντάσσεται ομαλά στο διαμορφωμένο περιβάλλον, να μην καταστρέφει φυσικούς πόρους και, γιατί όχι, να εξελίσσει την αισθητική του δημόσιου χώρου, όπως κάνει η μελέτη για τη συγκεκριμένη πεζογέφυρα.
Η Βούλα έχει ανάγκη από ένα τοπόσημο στην είσοδό της, σύγχρονο και μοναδικό, που θα γίνει αντικείμενο αναρτήσεων στο instagram.
Το γεγονός ότι ένα έργο μεγάλης σημασίας για την οδική ασφάλεια, ένα έργο «που αν σώσει έστω και μία ζωή θα έχει βγάλει τα λεφτά του», όπως είπε εμφατικά και ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος κατά τη σχετική συζήτηση, μπορεί να είναι ταυτόχρονα και όμορφο, είναι μια σπάνια σύμπτωση.
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Δημοσιογράφος, φύλλο 16, Δεκέμβριος 2019)